مجله خبری امروز

خوردن تربت امام حسین علیه السلام به قصد شفا

در احادیث از ائمه معصومین علیهم صلوات الله و همچنین در کتب فقهی ، علماء ما خوردن خاک را حرام دانسته اند و فتوای به حرمت این مسئله داده اند.

الاّ در تربت حضرت امام حسین علیه السلام که مقداری از تربت را جهت

استشفاء اگر انسان بخورد هیچ حرمتی و منعی ندارد. که در این جا به ذکر چند حدیث و نقل فتاوای علماء بزرگوار می پردازیم.

1- عن الصادق علیه السلام قال الطین حرام کلحم الخنزیر و من اکل الطین فمات لم اصلّ علیه الاّ طین قبر الحسین علیه السلام.
امام صادق علیه السلام فرموده اند: خاک حرام است مانند گوشت خوک و کسی که خاک بخورد و بمیرد من بر او نماز نمی گذارم مگر خاک قبر امام حسین علیه السلام.

 

2- عن بعض اصحابه عن احدهما (امام باقر او الصادق) علیه السلام. قال ان الله تعالی خلق آدم من الطین فحرم الطین علی ولده قال فقلت ما تقول فی طین قبرالحسین علیه السلام قال یحرم علی الناس اکل لحومهم و یحل لهم اکل لحومنا ولکن الیسیر منه مثل الحمّصة.(1)

از امام باقر یا صادق علیه السلام فرمودند: همانا خداوند متعال خلق کرد آدم را از گل پس حرام کرد گل را بر فرزندان آدم راوی می گوید پرسیدم که نظر شما در مورد خاک قبر امام حسین علیه السلام چیست

حضرت فرمودند: بر مردم خوردن گوشت خودشان حرام است و خوردن گوشت ما حلال باشد یعنی این هم حرام است چون ما از آدم هستیم ولکن به مقداری کم اندازه یک نخود برای شفا اشکالی ندارد.

 

اما نظر فقهاء بزرگوار شیعه ، مرحوم شیخ مفید رحمهم الله می فرمایند: فا الحرام اصله خمسة اشیاء السموم القاتل قلیلها و کثیرها و جمیع انواع الطین إلاّ یسیرا من تربة الحسین علیه السلام(1) می فرمایند پنج چیز حرام است 1- سمّ

کم یا زیاد آن و همه نوع خاک. مگر مقداری کم از تربت امام حسین علیه السلام

مرحوم شیخ طوسی هم می فرمایند لایجوز اکل شی ء من الطین الاّ طین قبر الحسین علیه السلام فانه یجوز ان یؤکل منه الیسر للأستشفاء به(2)سزاوار نیست کسی از خاک بخورد الا از خاک قبر امام حسین علیه السلام که از آن جایز است مقداری کم به نیت شفا گرفتن از آن، علماء دیگری هم در این باره نظر داده اند به همین مضمون مثل ابن ادریس حلی(3) فاضل الأبی(4)، شهید اول(5)، محقق بحرانی(6)، محقق نراقی(7)، شیخ
محمد حسن نجفی(1) سیدمحمدتقی خوانساری(2) و بقیه از بزرگان شیعه که فراوانند.

 

با ذکر این چند حدیث و نظر بزرگان از شیعه معلوم گردید که خوردن هر خاکی حرام است. مگر مقداری از تربت حضرت سیدالشهداء علیه السلام لذا جهت شفاء گرفتن جایز است و هیچ حرمتی ندارد.

 

1.تهذیب الاحکام: ج 6 ، ص 74 ؛ وسائل الشیعة: 10 ، ص 414 ؛ المزار: ص 146.1. الوسیلة: ص 363.2. النهایة: ص 590.3. السرائر: ج 3، ص 124.4. کشف الرموز: ج 2، ص 370.5. ذکری، ص 161، لمعه: ص 219.6. حدائق الناظرة: ج 10، ص 275.7. مستند الشیعة: ج 2، 416.1. جواهر الکلام: ج 36، ص 358.2. جامع المدارک: ج 5، ص 167.

 

 

 

آیا خوردن تربت امام حسین(علیه السلام) جایز است؟

بر اساس روایات معصومین(ع)، استفاده از تربت امام حسین(ع) برکات بسیاری دارد، که از نخستین روز ولادت، و با بازکردن کام نوزاد آغاز شده و تا واپسین لحظات حیات و قراردادن تربت در قبر، به پایان مى رسد. در روایات آمده امام سجاد(ع)، تربت امام حسین(ع) را در پارچه اى نگه مى داشت و در هنگام نماز بر روی سجاده اش ریخته و بر آن سجده مى کرد. از این رو ساختن مهر و تسبیح با تربت کربلا و همراه داشتن آن و خوردن مقدار بسیار کمى از آن به قصد شفا و باز کردن افطار در روز عید فطر مورد توصیه ائمّه اطهار(ع) بوده است.

 

پاسخ تفصیلی:

در روایتى از امام موسى بن جعفر(علیهما السلام) مى خوانیم: «لا تَأْخُذُوا مِنْ تُرْبَتی شَیْئاً لِتَبَرَّکُوا بِهِ، فَإِنَّ کُلَّ تُرْبَة لنا مُحَرَّمَةٌ إِلاَّ تُرْبَةُ جَدِّى الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِىٍّ(علیهما السلام) فَإِنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَعَلَها شِفاءً لِشِیعَتِنا وَ أَوْلِیائِنا»؛ (از تربت من چیزى براى تبرّک بر ندارید، زیرا همه تربت ها جز تربت جدّم امام حسین(علیه السلام) (خوردنش) حرام است. خداوند ـ عزّ و جلّ ـ آن را براى شیعیان و دوستان ما شفا قرار داده است!).(1)
در حالات امام سجّاد(علیه السلام) آمده است که در پارچه اى تربت امام حسین(علیه السلام) را نگه مى داشت.
«فَکانَ إِذا حَضَرَتْهُ الصَّلاةُ صَبَّهُ عَلى سَجّادَتِهِ وَ سَجَدَ عَلَیْهِ»؛ (هرگاه وقت نماز مى رسید، آن (تربت) را روى سجّاده اش مى ریخت و بر آن سجده مى کرد).(2)
مجموع روایاتى که در مورد تربت امام حسین(علیه السلام) وارد شده است، مى رساند که استفاده از برکت آن تربت پاک، از نخستین روز ولادت، با بازکردن کام نوزاد با آن آغاز شده و تا واپسین لحظات حیات و قراردادن تربت در قبر، به پایان مى رسد.(3) همچنین ساختن مهر و تسبیح با تربت کربلا و همراه داشتن آن و خوردن مقدار بسیار کمى (مثلا به اندازه یک عدس در آب حل کند و بخورد) از آن به قصد شفا و باز کردن افطار در روز عید فطر با آن مورد ترغیب و توصیه ائمّه اطهار(علیهم السلام) بوده است.(4) ؛(5)

نفت خام برنت

یکی از مهمترین مراجع قیمت‌گذاری نفت خام در بازار بین‌المللی است. برنت یک سبد نفتی شامل نفت خام برداشت‌شده از چهار چاه نفت بریتانیایی و نروژی در دریای شمال می‌شود و نفتی سبک و شیرین محسوب می‌شود. برنت مهمترین مرجع قیمت نفت خام در منطقه آتلانتیک است و حدود دو سوم نفت مبادله‌شده در بازار بین‌المللی بر اساس نفت برنت قیمت‌گذاری می‌شود. وست تگزاس اینترمیدیت، سبد نفتی اوپک، نفت خام دوبی و نفت خام عمان از دیگر مراجع قیمت‌گذاری نفت در کنار نفت برنت هستند.

مشخصات

نفت برنت از نوع نفت خام سبک است.

نفت برنت سنگین‌تر از نفت وست تگزاس اینترمیدیت (WTI) و سبک‌تر از نفت اپک است. این نفت شامل تقریباً ۰٫۳۷٪ گوگرد است که آن را در دسته بندی نفت خام شیرین (کم‌گوگرد) قرار می‌دهد (ولی نه به شیرینی نفت WTI).

نفت خام برنت گزینه‌ای مناسب برای تولید بنزین، گازوئیل و نفت سفید است. این نفت دارای چگالی ای‌پی‌آی ۳۸.۰۶ و وزن مخصوص ۰٫۸۳۵ است.

 

قیمت‌گذاری

مقدار گوگرد نفت برنت بیشتر از WTI و کمتر از اپک است به همین دلیل در گذشته قیمت این نوع نفت کمی کمتر از نفت وست تگزاس و کمی بیشتر از نفت اپک بود. البته از اواخر سال ۲۰۱۰ به این سو نفت برنت تقریباً همیشه از وست تگزاس گرانتر معامله شده‌است و اختلاف قیمت برنت و وست‌تگزاس گاهی تا ۲۰ دلار رسیده‌است.

 

 

 

تفاوت نفت برنت و نفت وست تگزاس (WTI) چیست؟

وقتیکه خبری درباره بازار نفت می خوانید یا می شنوید، با دو کلمه عجیب و غریب و اسرار آمیز، مواجه می شوید: نفت برنت، نفت WTI که مخفف West Texas Intermediate است.

ما در این مقاله اقتصادی کاربردی، مهمترین اطلاعات مربوط به نفت برنت و نفت WTI و هر آنچه برای یک سرمایه گذاری سودآور در این صنعت نیاز دارید را، برای شما جمع آوری کرده ایم.

نکاتی که در این مقاله آموزشی با هم مرور خواهیم کرد، به شرح زیر است:

دلیل به وجود آمدن مرجع های قیمت گذاری نفت، مفهوم نفت برنت و نفت وست تگزاس، معرفی نفت برنت، معرفی نفت وست تگزاس، تفاوت های نفت برنت و نفت وست تگزاس و نتیجه گیری.

اجازه دهید از مفاهیم پایه ای شروع کنیم. نفتهای متفاوت با درجات مختلفی در جهان وجود دارند. ولی فقط سه تا از این برندهای جهانی هستند که تبدیل به مرجع قیمت گذاری برای بازار نفت شده اند. آنها نفت برنت، WTI و نفت دوبی هستند.

ما اینجا قصد داریم فقط درباره دوتای آنها یعنی نفت برنت و WTI با شما صحبت کنیم. علت آن هم این است که آنها برای پالایش بنزین، ایده آل ترین هستند در نتیجه، بیشترین استفاده را هم دارند.

 

دلیل به وجود آمدن مرجع های قیمت گذاری نفت

قبل از هر چیز به تعریف و مفهوم مرجع قیمت گذاری نفت یا همان Benchmark Oil می پردازیم. نفت خام مرجع، نفتی است که به عنوان مقیاس قیمت گذاری انواع دیگر نفت ها و  دارایی های بر پایه نفت، عمل می کند. نفت خام مرجع، یک معیار ارزشمند برای سرمایه گذاران و ذینفعان صنایع است. بر اساس آخرین داده ها از نفت خام جهانی در مارس 2021، بالای 200 نوع نفت خام متنوع به صورت فعال، در مارکت معامله می شود. زمان به وجود آمدن این مرجع ها، به اواخر دهه 1980 بر می گردد. زمانی  که اوپک؛ سازمان بزرگترین صادرکنندگان نفت جهان نتوانست قیمت ها را مناسب با احساسات و نیاز تجار بازار، تنظیم کند.

برای تعیین قیمت مناسب، صادرکنندگان به یک نقطه جهت گیری یا یک مرجع نیاز داشتند. نفت برنت و WTI  به همین منظور ایجاد شده اند. بنابراین این روزها هر تولید کننده نفت، از آنجا که محصولش چقدر با این معیار سنجش همخوانی دارد، قیمت محصولش را تعیین می کند.

مفهوم نفت برنت و نفت وست تگزاس
نفت برنت یا نفت خام برنت دریای شمال، یک نفت خام سبک است که اوایل 1960، از دریای شمال کشف شد. نفت خام برنت، دارای گوگرد نسبتاً کم و اهمیت نسبتاً بالایی در مقیاس استاندارد موسسه نفت آمریکا است.

قیمت نفت خام برنت دریای شمال که به عنوان یک نفت سبک شیرین طبقه بندی می شود، به عنوان پرکاربردترین شاخص قیمت گذاری برای سایر بازارهای نفت در سراسر جهان عمل می کند.

 

نفت وست تگزاس اینترمیدیت

نفت خام وست تگزاس اینترمیدیت یا همان WTI یک نوع خاص از انواع نفت خام و یکی از سه معیار اصلی قیمت گذاری نفت به همراه نفت برنت و نفت دبی است. از لحاظ رتبه بندی، این نفت خام به دلیل چگالی و گوگرد کم در طبقه نفت خام شیرین سبک قرار می گیرد.

این نفت خام شیرین سبک، برای تبدیل شدن به بنزین، فرآیند ساده تری را پیش رو دارد. علت آن هم، داشتن نسبت بیشتری از مولکولهای هیدروکربن نسبت به سایر نفت ها است. در نتیجه به همین علت، قیمت بالاتری در بازارهای کالا نیز دارد.

 

آلبالو پلو با گوشت قلقلی

یکی از انواع غذاهای پلویی ایرانی است که به دلیل استفاده از آلبالو در آن به عنوان یک غذای فصلی شناخته می شود. اصالت این غذای خوشمزه متعلق به شهره شیراز می باشد البته امروزه در سراسر کشور فراگیر شده است. شما می توانید در فصل تابستان آلبالو را بگیرید و هسته آن را خارج کنید سپس در فریزر نگهداری کنید تا در تمام فصل ها بتوانید این غذای خوشمزه را تهیه کنید و از خواص خوب آلبالو بهرمند شوید خواصی همچون ضد التهاب، رفع کم خونی، تسکین دهند درد، سلامت پوست و مو را نیز افزایش می دهد. با مقدار موادی که در این دستور آشپزی قرار گرفته است می توانید برای ۴ نفر آلبالو پلو تهیه کنید. در صورتی که می خواهید مقدار کمتر یا بیشتری آلبالو پلو تهیه کنید کافیست مقدار مواد را ضرب یا تقسیم کنید.

مواد لازم برای ۴ نفر

• پیاز ۱ عدد
• برنج ۴ پیمانه
• شکر ۲۰۰ گرم
• آلبالوی تازه ۵۰۰ گرم
• روغن مایع به اندازه کافی
• گوشت چرخ کرده ۳۰۰ گرم
• نمک و فلفل سیاه به اندازه کافی

 

طرز تهیه آلبالو پلو

مرحله اول: آماده سازی آلبالو

ابتدا آلبالو ها را تمیز می شوییم و هسته های آن ها بیرون می آوریم و در قابلمه ای می ریزیم و روی حرارت می گذاریم تا کمی غلیظ شود و بعد شکر را به آن می افزاییم و صبر می کنیم تا ۱۰ دقیقه بجوشد و بعد از روی حرارت بر می داریم و از یک صافی آلبالو ها را رد می کنیم و آب آن را مجددا می گذاریم روی حرارت تا غلیظ تر شود و برای شربت از آن استفاده کنیم.

 

مرحله دوم: تهیه گوشت قلقلی

سپس پیاز را پوست می گیریم و آبکش می کنیم و رنده ریز می کنیم و آب آن را خوب می گیریم و به گوشت چرخ کرده می افزاییم و کمی نمک،فلفل سیاه و زردچوبه روی گوشت و پیاز می ریزیم و خوب آن ها را ورز می دهیم تا ادویه ها به خورد گوشت برود و کمی از مواد گوشت بر می داریم و بشکل کوفته قلقلی به آن شکل می دهیم (شبیه یک دایره) تمام مواد را به همین صورت آماده می کنیم.

 

مرحله سوم: سرخ کردن گوشت قلقلی
 

تابه ای را روی حرارت می گذاریم و کمی روغن داخل آن می ریزیم تا داغ شود و کوفته ها را در آن قرار می دهیم تا سرخ شوند.کوفته ها را در روغن می چرخانیم تا همه طرف آن ها سرخ شود. پس از سرخ شدن کوفته ها آن ها را کنار می گذاریم.

 

مرحله چهارم: جوشاندن برنج

در قابلمه ای آب می ریزیم و کمی نمک روی ان می ریزیم و حرارت را زیاد می کنیم تا آب بجوش بیاید و زمانیکه آب جوش امد برنج را می شوییم و داخل آب در حال جوش می ریزیم ابتدا که برنج را اضافه می کنیم آب از جوش می افتد مجددا اما به جوش می آید. برنج را یک هم می زنیم و دیگر به آن دست نمی زنیم تا ۵ دقیقه بعد مقداری از برنج را از آب بیرون می آوریم و زیر دندان تست می کنیم اگر اطراف برنج نرم بود ولی مغز آن سفت بود زمان آب کشیدن برنج است.قابلمه برنج را از روی شعله بر می داریم و برنج را در آبکش می ریزیم و کمی آب سرد روی ان می گیریم. قابلمه ای که برای پخت آلبالو پلو انتخاب کرده ایم را روی حرارت می گذاریم و کف آن روغن می ریزیم و اگر تمایل داشتید کف آن نان لواش یا سیب زمینی حلقه شده یا هر چیز دیگری برای ته دیگ می چینیم.

 

مرحله پنجم: تهیه آلبالو پلو مجلسی

و کمی از برنج را کف قابلمه می ریزیم و کمی از کوفته ها و آلبالو رری ان می ریزیم و مجددا لایه بعدی برنج و کوفه و آلبالو می ریزیم تا موادمان تمام شود و نصف لیوان از شربت آلبالو و ۱ قاشق غذاخوری روغن روی برنج می ریزیم و درب قابلمه را می گذاریم و حرارت را ابتدا زیاد می کنیم تا داخل قابلمه بخار بپیچد و بعد حرارت را ملایم می کنیم تا آلبالو پلو پخته شود. آلبالو پلو آماده شده را در دیس می کشیم و با آلبالو و کوفته آن را تزئین می کنیم.

 

نکات کلیدی در تهیه آلبالو پلو مجلسی

1.می توانید به جای تهیه گوشت قلقلی مرغ را پخته و ریش ریش کنید و لا به لای آلبالو دم بگذارید.
2.مقدار شکر به ذائقه شما بستگی دارد می توانید کم و زیاد کنید.
3.می توانید مقداری آلبالو ها را بسته به ذائقه و سلیقه خود کم و زیاد کنید.
4.اگر دوست دارید آلبالو ها حین پختن بهم نچسبند قبل از ریختن در برنج کمی کره به آنها بزنید.
5.اگر آلبالو پلو را برای مجالس خود تهیه می کنید از کمی خلال بادام و پسته خیس خرد و تفت داده شده کنار دورچین استفاده کنید.
6.اگر آلبالو در دسترس نداشتید می توانید از مربای آن استفاده کنید.
7.در انتها برای خوش عطر شدن این غذا کمی زعفران دم کرده و کره یا روغن محلی روی برنج بریزید.
8.می توانید فیله مرغ را مزه دار کنید و بجای گوشت قلقلی در کنار آلبالو پلو سرو کنید.
9.بهتر است برای حفظ ظاهر آلبالو ها آن را زیاد نجوشانید تا له شوند.
10.حتما باید در تهیه آلبالو پلو ته دیگ قرار دهید حالا یا سیب زمینی یا نان لواش زیرا آب آلبالو به ته قابلمه رفته و باعث تیره شدن و سوخته شدن ته دیگ می شود.

 

• آلبالو پلو با مرغ

 

مواد لازم برای ۴ نفر

• آلبالوی بدون هسته    ۳۰۰ گرم
• شکر    ۵ قاشق غذا خوری
• ران مرغ بدون استخوان    ۶ عدد
• پیاز    ۱ عدد
• جعفری خشک    ۱ قاشق غذا خوری
• پودر سوخاری    ۳ قاشق غذا خوری
• نمک و فلفل سیاه    به مقدار لازم
• پاپریکا و پودرسیر و زردچوبه    به مقدار لازم
• زعفران دم کرده    به مقدار لازم
• برنج    ۳ پیمانه

طرز تهیه آلبالو پلو با قلقلی مرغ

مرحله اول

برای تهیه آلبالو پلو خوشمزه و مخصوص با گوشت قلقلی مرغ در ابتدای کار، برنج را حدود ۱ ساعت با آب و نمک خیس می کنیم. آلبالو ها را شسته و هسته می گیریم و درون یک قابلمه می ریزیم. شکر را به آن اضافه کرده و روی حرارت قرار می دهیم.

مرحله دوم

سپس ۱۵ دقیقه اجازه می دهیم تا بپزد و مانند مربا شود. می توان بر اساس ترشی آلبالو میزان شکر را کم یا زیاد کرد. ران مرغ را که بدون استخوان کرده ایم، درون چرخ گوشت می ریزیم و چرخ می کنیم. پیاز را هم شسته و پوست می کنیم و با مرغ چرخ می کنیم.

 

مرحله سوم

مخلوط مرغ و پیاز را درون یک کاسه می ریزیم جعفری خشک و پودر سوخاری و نمک و فلفل سیاه و پاپریکا و پودر سیر و زردچوبه را به آن اضافه کرده و ورز می دهیم تا به خوبی مخلوط شود. کمی زعفران دم کرده به آن اضافه می کنیم.

مرحله چهارم

حالا حدود ۵ دقیقه دیگر ورز می دهیم. سپس به مدت ۱ ساعت درون یخچال استراحت می دهیم تا مزه ها به خوبی به خورد هم برود. یک تابه را با کمی روغن چرب می کنیم و مرغ ها را به صورت قلقلی در می آوریم و روی حرارت ملایم سرخ می کنیم.

 

مرحله پنجم

در حین سرخ کردن روی آن را زعفران دم کرده می ریزیم و می گذاریم تا خوشرنگ تر و خوش طعم تر شود. برنج که خیس خورد درون یک قابلمه آب در حال جوش می ریزیم تا نیم پز شود. اما کمی برنج را نسبت به برنج های دیگر زنده تر بر می داریم.

مرحله ششم

این کار به این دلیل است که آلبالو آبدار است. در این مرحله برنج را آبکش می کنیم. سپس یک قابلمه برداشته و کف آن را روغن می ریزیم و نان را به عنوان ته دیگ می چینیم. سپس یک لایه برنج می ریزیم. یک لایه آلبالو روی برنج ها می ریزیم.

مرحله هفتم

در صورت تمایل می توان گوشت های قلقلی هم در همین حین به قابلمه اضافه کرد یا بعد از این که برنج دم کشید، هنگام سرو به آن اضافه کرد که این مورد سلیقه ای است. در ادامه لایه لایه برنج و آلبالو را درون قابلمه می ریزیم.

 

مرحله هشتم

در آخر آب آلبالو را روی برنج ریخته و روی حرارت ملایم قرار می دهیم تا به مدت حدودا ۴۵ دقیقه تا یک ساعت دم بکشد. در انتهای پخت برنج، کمی روغن به صورت پخش روی سطح برنج می ریزیم و آن را سرو می کنیم.

 

مرحله نهم

در هنگام سرو کمی از برنج سفید که آب آلبالو ها به آن نخورده است را برداشته و به آن زعفران اضافه می کنیم و برای تزیین روی برنج از آن استفاده می کنیم. می توان کمی خلال پسته را به مدت ۳۰ ثانیه درون یک قاشق روغن تفت داد روی آلبالو پلو ریخت.

امام رضا (ع) از تولد تا شهادت

حضرت علی‌بن موسی الرضا (ع) در پایان ماه صفر سال 203 قمری، به دست مأمون به شهادت رسیدند.
حضرت علی‌بن موسی الرضا (ع) در یازدهم ذی‌القعده سال 148 هجری در مدینه متولد شدند و در پایان ماه صفر سال 203 قمری، به دست مأمون به شهادت رسیدند.

 

ولادت

حضرت رضا (ع)، بنا به قول بسیاری از مورخان، در روز یازدهم ذی‌القعده و در مدینه منوره متولد شدند. از قول مادر ایشان نقل شده است که: «هنگامیکه به حضرتش حامله شدم به هیچ وجه ثقل حمل را در خود حس نمی‌کردم و وقتی به خواب می‌رفتم, صدای تسبیح و تمجید حق تعالی وذکر «لااله‌الاالله» را از شکم خود می‌شنیدم, اما چون بیدار می‌شدم دیگر صدایی بگوش نمی‌رسید؛ هنگامی‌که وضع حمل انجام شد، نوزاد دو دستش را به زمین نهاد و سرش را به سوی آسمان بلند کرد و لبانش را تکان می‌داد؛ گویی چیزی می‌گفت».

نظیر این واقعه, هنگام تولد دیگر ائمه و بعضی از پیامبران الهی نیز نقل شده است, از جمله حضرت عیسی (ع) که به اراده الهی, در گهواره لب به سخن گشود و با مردم سخن گفتند که شرح این ماجرا در قرآن کریم آمده است.

 

کنیه

 

امام کاظم (علیه السّلام) کنیه ابوالحسن را به ایشان عنایت فرمودند، و به على بن یقطین گفتند: «اى على، این پسرم (با اشاره به امام رضا علیه السّلام)، آقاى فرزندان من است و من کنیه خیش را به او داده‌‌ام. البته امام کاظم (ع) نیز کنیه‌شان ابو‌الحسن بوده است و این کنیه میان پدر و فرزند مشترک امی باشد. بدین جهت امام کاظم (علیه السّلام) را «ابو الحسن اوّل» و امام رضا (علیه السّلام) را «ابو الحسن دوم» مى‌نامند.

 

القاب

 

مشهورترین لقب امام هشتم شیعیان، «رضا» به معنای خشنودی، است. امام محمدتقی (علیه‌السلام) امام نهم و فرزند ایشان سبب نامیده شدن آن حضرت به این لقب را اینگونه نقل می‌فرمایند : «خداوند او را رضا لقب نهاد زیرا خداوند در آسمان و رسول خدا و ائمه اطهار در زمین از او خشنود بوده‌اند و ایشان را برای امامت پسندیده‌اند و همینطور (به خاطر خلق و خوی نیکوی امام) هم دوستان و نزدیکان و هم دشمنان از ایشان راضی و خشنود بود‌ند».

یکی دیگر از القاب مشهور حضرت «عالم آل محمد» است. نقل شده است که امام کاظم (ع) به فرزندانش می‌گفت: «برادر شما علی بن موسی، عالم آل محمد است.» این لقب نشانگر ظهور علم و دانش ایشان می‌باشد؛ جلسات مناظره متعددی که امام با دانشمندان بزرگ عصر خویش, به‌ویژه علمای ادیان مختلف انجام داد و در همه آن‌ها با سربلندی تمام بیرون آمد، دلیل کوچکی بر این سخن است. این توانایی و برتری امام, در تسلط بر علوم، یکی از دلایل امامت ایشان می‌باشد و با تأمل در سخنان امام در این مناظرات, کاملاً این مطلب روشن می‌گردد که این علوم جز از یک منبع وابسته به الهام و وحی نمی‌تواند سرچشمه گرفته باشد. 

 

زندگینامه امام رضا (ع)

 مادر امام رضا (ع)

 

مادر امام رضا (ع) کنیزی از اهالی نوبه بوده است که درباره نام مقدّس این خانم، راویان اختلاف دارند، برخی، آن حضرت را خیزران نامیده‌اند و گفته‌اند که ایشان ام ولد و از اهالى نوبه بوده و اروى نام داشته و لقبش شقراء بوده است. برخى گفته‌‌اند اسم او نجمه و کنیه‌‌اش امّ‌البنین بوده و برخى نام آن بانو را تکتم دانسته‌اند. در روایتی آمده که مادر امام رضا (ع) کنیزی پاک و پرهیزگار به نام نجمه بود که حمیده مادر امام کاظم (ع) وی را خرید و به پسرش بخشید و بعد از ولادت حضرت رضا (ع) او را طاهره نامید.‌»

شیخ صدوق در مورد ایشان می‌نویسد: «ایشان از زمره زنان شریف غیر عرب و کنیز حمیده خاتون مادر امام موسى (علیه السّلام)، و از زنان شایسته در عقل و دین و شرف بود و بانویش حمیده را بسیار محترم مى‌‌داشت و از روى احترام به او هرگز در مقابلش نمى ‌نشست. بنابراین حمیده به پسرش امام موسى (علیه السّلام) گفت: «اى فرزند، یقینا تکتم کنیزى است که من هرگز بهتر از او را ندیده‌ام و شکّى ندارم که خداوند به او فرزندانى عطا خواهد کرد. من او را به تو بخشیدم و سفارش مى‌کنم که با مهربانى با او رفتار کنى.»

 

همسر امام رضا (ع)

در مورد تعداد همسران آن حضرت بین مورخان اختلاف است، اکثر مورخان تعداد همسران آن حضرت را یک یا دو نفر نوشته‌اند، و عده کمی نیز برای حضرت سه همسر یاد کرده‌اند. اما مشهور این است که حضرت دارای همسری به نام سبیکه (س) بوده اند که ایشان مادر امام جواد (علیه اسلام) و از خاندان ماریه قبطیه همسر پیامبر (ص)، بوده است. در برخی از منابع تاریخی، همسر دیگری نیز برای امام رضا(ع) ذکر شده است، مأمون به امام رضا (ع) پیشنهاد داد که با دخترش «‌ام حبیب‌» یا «‌ام حبیبه‌» ازدواج کند و امام نیز پذیرفت. طبری این ازدواج را در حوادث سال ۲۰۲قمری یاد می‌کند. گفته‌اند که هدف مأمون از این کار، نزدیکی بیشتر به امام رضا (ع) و نفوذ به خانه وی جهت اطلاع از برنامه‌هایش بوده است. سیوطی نیز، از ازدواج دختر مأمون با امام رضا (ع) یاد می‌کند ولی اسم آن دختر را ذکر نمی‌نماید.

 

فرزندان امام رضا (ع)

درباره تعداد و اسامى فرزندان امام رضا (علیه السّلام) نیز اختلاف است، گروهى آن‌ها را پنج پسر و یک دختر نوشته‌‌اند، به نام‌هاى محمّد قانع، حسن، جعفر، ابراهیم، حسین و عایشه. امّا شیخ مفید بر این باور است، که امام هشتم (علیه السّلام)، فرزندى جز امام محمّد جواد (علیه السّلام) نبوده است، و ابن شهرآشوب و طبرسى در اعلام الورى، نیز بر همین اعتقاد مى‌باشند، اما قول معتبر در تعداد فرزندان، این است که آن حضرت را دو فرزند بوده، به نام‌هاى محمّد و موسى، و جز آنها فرزندى از آن حضرت به جاى نمانده است‌. گفته شده فرزندی از آن حضرت که دو سال یا کمتر داشته در قزوین دفن شده است، که امامزاده حسین کنونی قزوین همان است. بنابر روایتی امام در سال ۱۹۳ به این شهر مسافرتی داشته است.

 

زندگینامه امام رضا (ع)

امام رضا (ع) در مدینه

 

حضرت رضا (علیه السلام) تا قبل از هجرت به مرو، در مدینه زادگاهشان، ساکن بودند و در آنجا در جوار مدفن پاک رسول خدا و اجداد طاهرینشان به هدایت مردم و تبیین معارف دینی و سیره نبوی می‌پرداختنند. مردم مدینه نیز، امام رضا (ع) را بسیار دوست می‌داشتند و به ایشان همچون پدری مهربان می‌نگریستند. تا قبل از این سفر، با اینکه امام بیشتر سالهای عمرش را در مدینه گذرانده بود, اما در سراسر مملکت اسلامی، پیروان بسیاری داشتند که گوش به فرمان اوامر امام بودند.

علی‌بن موسی الرضا (ع)، در گفتگویی که با مامون درباره ولایت عهدی داشتند، در این باره این گونه می‌فرمایند: «همانا ولایت عهدی هیچ امتیازی را بر من نیفزود. هنگامی که من در مدینه بودم فرمان من در شرق و غرب نافذ بود و اگر از کوچه‌های شهر مدینه عبور می‌کردم, عزیرتر از من کسی نبود. مردم پیوسته حاجاتشان را نزد من می‌آوردند و کسی نبود که بتوانم نیاز او را برآورده سازم, مگر اینکه این کار را انجام می‌دادم و مردم به چشم عزیز و بزرگ خویش، به من مى نگریستند».

 

 امامت امام رضا (ع)

 

امام رضا (ع) پس از شهادت پدرش امام کاظم (ع) در سال ۱۸۳ق امامت را عهده‌دار شد؛ مدت امامت آن حضرت ۲۰ سال (۱۸۳-۲۰۳ق) بود که با خلافت هارون الرشید (۱۰ سال)، محمد امین (حدود ۵ سال)، مأمون (۵ سال) همزمان شد.

امامت و وصایت حضرت رضا (علیه السلام ) بارها توسط پدر بزرگوار و اجداد طاهرینشان و رسول اکرم (ص) اعلام شده بود. به خصوص امام کاظم (علیه السلام) بارها در حضور مردم ایشان را به عنوان وصی و امام بعد از خویش معرفی کرده بودند؛ یکی از یاران امام موسی کاظم (علیه السلام) می‌گوید: «ما شصت نفر بودیم که موسی بن‌جعفر (ع) به جمع ما وارد شد، درحالی که دست فرزندش علی در دست او بود، فرمود: «آیا می‌دانید من کیستم ؟»، گفتم: «تو آقا و بزرگ ما هستی»، فرمود: «نام و لقب من را بگوئید»، گفتم: «شما موسی بن جعفر بن محمد هستید»، فرمود: «این که با من است کیست؟»، گفتم: «علی بن موسی بن جعفر»، فرمود: «پس شهادت دهید او در زندگانی من وکیل من است و بعد از مرگ من وصی من می باشد». در حدیث مشهوری نیز که جابر از قول نبى ‌اکرم (ص) نقل می‌کند، امام رضا (علیه السلام) به عنوان هشتمین امام و وصی پیامبر معرفی شده‌اند. امام صادق (علیه السلام) نیز مکرر به امام کاظم می‌فرمودند: «عالم‌ آل‌محمد از فرزندان تو است و او وصی بعد از تو می‌باشد».

 پس از شهادت امام هفتم، بیشتر شیعیان با توجه به وصیت امام(ع) و دلایل و شواهد دیگر، امامت فرزند ایشان، علی بن موسی الرضا (ع) را پذیرفتند و وی را به عنوان امام هشتم تأیید نمودند. این دسته که بزرگان اصحاب امام کاظم (ع) را هم شامل می‌شد به نام قطعیه مشهور شدند. ولی گروه دیگری از اصحاب امام هفتم ‏(ع) بنا به دلایلی، از اعتراف به امامت علی بن موسی الرضا (ع) سرباز زده و در امامت حضرت موسی بن جعفر (ع) توقف کردند. آنان اظهار می‌داشتند که موسی بن جعفر (ع) آخرین امام است و کسی را به امامت تعیین نکرده و یا دست‏‌کم ما از آن آگاه نیستیم، این گروه واقفیه (یا واقفه) نامیده شدند. ا‌مام رضا(علیه السّلام) در روایتى سرنوشت آن‌ها را اینگونه بیان فرمودند: «در حیرت زندگى مى‌کنند و نهایت در حال کفر مى‌میرند.»

 

 سفر امام رضا (ع) به خراسان

 

هجرت امام رضا (ع) از مدینه به مرو در سال ۲۰۰، یا ۲۰۱ قمری بود. پس از تصمیم مأمون تصمیم مبنی بر دادن پیشنهاد ولایتعهدی به امام، او یکی از افراد خویش به نام رجاءبن ابی ضحاک را به مدینه فرستاد تا امام را به مرو محل اقامت مأمون بیاورد. به عقیده برخی، مأمون مسیر مشخصی برای سفر امام رضا (ع) به مرو انتخاب کرد تا آن حضرت از مراکز شیعه‌نشین عبور نکند، زیرا از اجتماع شیعیان بر گرد امام می‌ترسید. او دستور داد تا حضرت را از مسیر کوفه نیاورند بلکه از طریق بصره،خوزستان و فارس، به نیشابور بیاورند. مسیر حرکت، طبق کتاب اطلس شیعه چنین بوده است: مدینه، نقره، هوسجه، نباج، حفر ابوموسی، بصره، اهواز، بهبهان، اصطخر، ابرقوه، ده شیر (فراشاه)، یزد، خرانق، رباط پشت بام، نیشابور، قدمگاه، ده سرخ، طوس، سرخس، مرو. به گزارش شیخ مفید مأموران مأمون، امام رضا (ع) و برخی از بنی‌هاشم را از مسیر بصره به مرو آوردند. مأمون آن‌ها را در خانه‌ای و امام رضا را در خانه‌ای دیگر جای داد و او را اکرام کرد.

شیخ صدوق از معول سجستانى آورده: «زمانى که براى بردن امام رضا (علیه السّلام) به خراسان پیکى به مدینه آمد، من در آنجا بودم. امام به منظور وداع از رسول خدا (صلّى اللّه علیه و آله و سلم) وارد حرم شد، او را دیدم که چندین بار از حرم بیرون مى ‌آمد و دوباره به سوى مدفن پیغمبر بازمى‌ گشت و با صداى بلند گریه مى‌کرد. من به امام نزدیک شده و سلام کردم و علّت این موضوع را از آن حضرت جویا شدم. در جواب فرمودند: «من از جوار جدّم بیرون رفته و در غربت از دنیا خواهم رفت.»

امام پیش از رفتن به خراسان به داخل مسجد پیامبر (صلّى اللّه علیه و آله و سلم) وارد شد و دستش را بر لبه قبر شریف نهاد و فرزندش را به قبر چسباند و نزد جدّش رسول خدا (صلّى اللّه علیه و آله) طلب حفاظت براى او کرد و سپس به فرزندش گفت: «به تمام وکلا و خدمتکارانم گفته‌‌ام که از تو شنوایى داشته باشند و پیرویت کنند»، و به اصحابش او را معرفى کرد که جانشین وى خواهد بود.

 

حدیث سلسه‌الذهب

در طول سفر امام به مرو ، هرکجا توقف می‌فرمودند, برکات زیادی شامل حال مردم آن منطقه می‌شد. از جمله هنگامی که امام در مسیر حرکت خود وارد نیشابور شدند و در حالی که در محملی قرار داشتند از وسط شهر نیشابور عبور کردند. مردم زیادی که خبر ورود امام به نیشابور را شنیده بودند, همگی به استقبال حضرت آمدند. در این هنگام دو تن از علما و حافظان حدیث نبوی, به همراه گروه‌های بیشماری از طالبان علم و اهل حدیث و درایت، مهار مرکب را گرفته وعرضه داشتند: «ای امام بزرگ و ای فرزند امامان بزرگوار، تو را به حق پدران پاک و اجداد بزرگوارت سوگند می‌دهیم که رخسار فرخنده خویش را به ما نشان دهی و حدیثی از پدران و جد بزرگوارتان پیامبر خدا برای ما بیان فرمایی تا یادگاری نزد ما باشد». امام دستور توقف مرکب را دادند و دیدگان مردم به مشاهده طلعت مبارک امام روشن گردید. مردم از مشاهده جمال حضرت بسیار شاد شدند به طوری که بعضی از شدت شوق می‌گریستند و آنهایی که نزدیک ایشان بودند، بر مرکب امام بوسه می‌زدند. ولوله عظیمی در شهر طنین افکنده بود به طوری که بزرگان شهر با صدای بلند از مردم می‌خواستند که سکوت نمایند تا حدیثی از آن حضرت بشنوند.

ایشان فرمودند: «شنیدم از پدرم موسی بن جعفر (ع) که فرمود شنیدم از پدرم جعفر بن محمّد (ع) که فرمود شنیدم از پدرم محمّد بن علی (ع) که فرمود شنیدم از پدرم علی بن الحسین (علیهما السّلام) که فرمود شنیدم از پدرم حسین بن علی (ع) فرمود شنیدم از پدرم امیرالمؤمنین علی بن أبی طالب (ع) که فرمود شنیدم از رسول خدا (ص) که فرمود شنیدم از جبرئیل که گفت شنیدم از پروردگار عزّ و جلّ فرمود: «کَلِمَةُ لا إلهَ إلّا اللّهُ حِصنی فَمَن دَخَلَ حِصنی اَمِنَ مِن عَذابی بِشُروطِها وَ أنَا مِن شُروطِها»، «کلمه‏ «لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏» دژ و حصار من است. پس هر کس داخل دژ و حصار من شود، از عذاب من ایمن خواهد بود.» پس هنگامی که مَرکب حضرت حرکت کرد با آواز بلند فرمود با شروط آن و من یکی از آن شروط هستم.

 

امام رضا (ع) و مسأله ولایتمداری

 مهمترین فصل تاریخى زندگى امام رضا (علیه السّلام) جریان ولایتعهدى آن حضرت است، جریانی که به موجب آن، حضرت مجبور شدند از شهر مدینه به مرو سفر کنند و پس از مدتی و با کینه مأمون به شهادت برسند.

هنگامی که حضرت رضا (علیه السلام ) وارد مرو شدند، مأمون از ایشان استقبال شایانی کرد و در مجلسی که همه ارکان دولت حضور داشتند صحبت کرد و گفت: «همه بدانند من در آل عباس و آل علی (علیه السلام) هیچ کس را بهتر و صاحب حق‌تر به امر خلافت از علی‌بن‌موسی‌رضا (علیه السلام ) ندیدم». پس از آن به حضرت رو کرد و گفت: «تصمیم گرفته‌ام که خود را از خلافت خلع کنم و آن را به شما واگذار نمایم.»، اما امام کاملا از قصد مأمون آگاهى داشت، چرا که مأمون براى رسیدن به خلافت، برادرش امین را کشته بود و بغداد را خراب کرده بود. به همین دلیل به او گفتند: «اگر این خلافت مال تو است جایز نیست خودت را خلع کنى و لباسى را که خدا به تو پوشانده به دیگرى بدهى، و اگر خلافت مال تو نیست چیزى که مال تو نیست جایز نیست آن را به من بدهى.»

مأمون بر خواسته خود پافشاری کرد و بر امام اصرار ورزید، اما امام فرمودند:‌ «هرگز قبول نخواهم کرد.»، وقتی مأمون مأیوس شد، گفت: «پس ولایت عهدی را قبول کن تا بعد از من شما خلیفه و جانشین من باشید». این اصرار مأمون و انکار امام تا دو ماه طول کشید و حضرت قبول نمی‌فرمودند و می‌گفتند: «از پدرانم شنیدم, من قبل از تو از دنیا خواهم رفت و مرا با زهر شهید خواهند کرد و بر من ملائک زمین و آسمان خواهند گریست و در وادی غربت در کنار هارون ‌الرشید دفن خواهم شد». اما مأمون بر این امر پافشاری نمود تا آنجاکه مخفیانه و در مجلس خصوصی حضرت را تهدید به مرگ کرد. لذا حضرت فرمودند : «اینک که مجبورم، قبول می‌کنم به شرط آنکه کسی را نصب یا عزل نکنم و رسمی را تغییر ندهم و سنتی را نشکنم و از دور بر بساط خلافت نظر داشته باشم». مأمون با این شرط راضی شد. پس از آن حضرت, دست را به سوی آسمان بلند کردند و فرمودند: «خداوندا ! تو می‌دانی که مرا به اکراه وادار نمودند و به اجبار این امر را اختیار کردم؛ پس مرا مؤاخذه نکن همان گونه که دو پیغمبر خود یوسف و دانیال را هنگام قبول ولایت پادشاهان زمان خود مؤاخذه نکردی؛ خداوندا عهدی نیست جز عهد تو و ولایتی نیست مگر از جانب تو، پس به من توفیق ده که دین تو را برپا دارم و سنت پیامبر تو را زنده نگاه دارم، همانا که تو نیکو مولا و نیکو یاوری هستی».

 

شرایط علمی زمان امام رضا (ع)

 

در قرن دوم هـ.ق که امام رضا (علیه‌السلام) می‌زیستند، مراکز علمی رو به فزونی گذاشت. مدارس مختلف در همه علوم و به همه زبان‌ها و میان همه گروه‌ها پا گرفت. مدارس از جویندگان دانش در سطوح مختلف علمی و دین پر شد. به خصوص در زمان هارون الرشید و مأمون و در زمان امامت امام جعفرصادق (علیه‌السلام) و امام موسی کاظم (علیه‌السلام) و امام علی بن موسی الرضا (علیه‌السلام).

 حضرت امام رضا (علیه‌السلام) در زمان منصور به دنیا آمدند و در زمان خلافت مهدی، هادی، هارون الرشید و مأمون زندگی کردند و این زمانی بود که فرهنگ و فکر اسلامی به خوبی پایه گرفته بود و در آن زمان مؤسسین مذاهب فقهی مختلفی نیز زندگی می‌کردند. امام علی بن موسی الرضا (علیه‌السلام) پناه اهل فکر و معرفت بودند و با علمای فلسفه به مناظره و بحث می‌پرداختند و در حالی که اهل فقه و شرع را هدایت و توجیه می‌کردند به محور آن‌ها تبدیل شده بودند.

 مأمون پس از آوردن امام رضا(ع) به مرو، جلسات علمی متعددی با حضور علمای گوناگون تشکیل داد. در این جلسات، مذکرات زیادی میان امام و دیگران صورت می‌گرفت که به طور عمده درباره مسائل اعتقادی و فقهی بود. بخشی از این مذاکرات را طبرسی در کتاب احتجاج فراهم آورده است. مأمون می‌خواست با کشاندن امام به بحث، تصوری را که عامه مردم درباره ائمه اهل بیت (علیهم السلام) داشتند و آنان را صاحب علم خاص مثلاً «‌علم لدنّی‌» می‌دانستند، از بین ببرد. صدوق در این باره می‌گوید: «مأمون اندیشمندان سطح بالای هر فرقه را در مقابل امام قرار می‌داد تا حجت آن حضرت را به وسیله آنان از اعتبار بیندازد و این به جهت حسد او نسبت به امام و منزلت علمی و اجتماعی او بود.»، اما هیچ کس با آن حضرت روبه رو نمی‌شد جز آن که به فضل او اقرار کرده و به حجتی که از طرف امام علیه او اقامه می‌شود، ملتزم می‌گردید.

 این مجالس به تدریج مشکلاتی را برای مأمون درست کرد. زمانی که وی متوجه شد، تشکیل چنین جلساتی برای وی خطرناک است، اقدام به محدود کردن امام کرد. از عبدالسلام هروی نقل شده که به مأمون اطلاع دادند: امام رضا (علیه‌السلام) مجالس کلامی تشکیل داده و بدین وسیله مردم شیفته وی می‌شوند. مأمون به محمد بن عمرو طوسی مأموریت داد تا مردم را از مجلس آن حضرت طرد نماید. پس از آن امام در حق مأمون نفرین کرد.

 

 شهادت امام رضا (ع)

در نحوه به شهادت رسیدن امام نقل شده است که مأمون به یکی از خدمتکاران خویش دستور داده بود تا ناخن‌های دستش را بلند نگه دارد و بعد به او دستور داد تا دست خود را به زهر مخصوصی آلوده کند و در بین ناخن‌هایش زهر قرار دهد و اناری را با دستان زهر‌آلودش دانه کند و او دستور مأمون را اجابت کرد. مأمون نیز انار زهرآلوده را خدمت حضرت گذارد و اصرار کرد که امام ازآن انار تناول کنند. اما حضرت از خوردن امتناع فرمودند و مأمون اصرار کرد تا جایی که حضرت را تهدید به مرگ نمود و حضرت به جبر, قدری از آن انار مسموم تناول فرمودند. بعد از گذشت چند ساعت، زهر اثر کرد و حال حضرت دگرگون گردید و صبح روز بعد در سحرگاه روز 29 صفر سال 203 هجری قمری امام رضا (علیه السلام) به شهادت رسیدند.

 

• بازار تهران

بازاری است قدیمی واقع در مرکز شهر تهران در منطقه ۱۲ شهری تهران.

این بازار در میان خیابان‌های مولوی در جنوب، مصطفی خمینی (سیروس سابق) در شرق، پانزده خرداد (بوذرجمهری سابق) در شمال و خیام در غرب قرار گرفته‌است. در تقاطع این خیابان‌ها میدان محمدیه، چهارراه مولوی و چهارراه سیروس قرار گرفته‌اند.

میدان پانزده خرداد در بیرون از محدودهٔ بازار و سبزه‌میدان در محدودهٔ بازار قرار گرفته‌است. از گذرهای اصلی درون بازار می‌توان از گذر لوطی صالح نام برد.

پیشینه

سر توماس هربرت، در سفرنامهٔ خود در سال ۱۱۰۸ قمری (دورهٔ صفویه) بازارهای تهران را فاقد سقف توصیف می‌کند. در میان اماکن بازار تهران، بازار بین‌الحرمین، از ساخته‌های دورهٔ محمدشاه قاجار و بازار امیر، سرای امیر و بازار کفاش‌ها از افزوده‌های دوران ناصرالدین‌شاه است.

 

گذرگاه‌های اصلی مسقف

بازار بزرگ، بازار امیر، بازار عباس‌آباد، بازار زرگرها، بازار کفاش‌ها، حمام چال، مزینی، بازار زید، پاچنار، فراش‌باشی (نظام)، کبابی‌ها، باقرپور، بازار نجارها، حضرتی، نوروزخان، بازار مسجد جامع، بازار بین‌الحرمین، چهارسوق، خیاط‌ها، احمدی (حاجی ابوالفضل)، غریبان، منوچهرخانی.

 

بخش‌های بازار تهران

سراها    

اوت وحید، اباچی - ابوتراب - اتحاد - احمدی - اربابی - آزادی - اسلامی - اعظم - افراشته - افسر - اقبال - اکبریه - امیرکبیر - امین اقدس - انقلاب - ایوبیان - با تقوی - بابک - بازرگانان - بهار - بهنودی - بوعلی - بیهقی نو - پارسا - پارک - پایدار - پیروز - تقی‌زاده - تکیه - تهرانچی - توکلی - تیموری - جلیلی - جمهوری - جنتی - جواهریان - جوریز - چهاربازار - چهل‌تن - حاج ملاعلی کنی - حاج نادعلی -موسوی حاج‌حسن - حاجی حسن اول - حاجی حسن دوم - حاجی زمان - حافظ - حجاز - حدید - حریری - حسن‌نژاد - حمام قبله - خالقی - خدایی - خرم - خوانساری‌ها - خورشید - دالان‌دراز - دشتی - دلگشا - دوستعلی‌خان - رازی - راستی - رحیمیه ۱ - رحیمیه ۲ - رحیمیه ۳ - روحانی - روحانی قدیم (اخلاقی) - روحیه - روغنی‌ها - سادات - ساعتچی - سجاد - سعادت - سلاحی - سلطانیون - سلیقه - سلیمانی - سید محسن آهنگی - شکروی - شکروی جدید - شیخ جعفر - شیرازی - صادقیه - صدر - صدریه - صدیق - صلحی - صمدیه - ضرابی - ضیافت - عادلی - عالی نو - عباسی - عبدالوهاب - عدل اسلامی - عربزاده - عزیزیان - عطاران - غرب - غفاری - فتاح - فرزانه - فولاد - قائم بزرگ - قائم کوچک - قدیانی - قیصر - کرباسی - کرمی - کیهان - گردن‌کج - گلستان - گلشن - گلشن‌شکن - لاله - ماشاءالله - ماهرو - محمدی - محیط - مریم - مستوفی - مشکات - مصباح - ملی - ممتاز - منصور - مهدی - مهدی‌زاده - موسوی مهر - میر علی‌نقی - میرزا اسماعیل - میرزاعباس - ناصری - نقالخانه - نو قزوینی‌ها - نواب - نور - نیازی - وحید - وزیری - وهابیه - یزدی‌ها - یمین

 

پاساژها  

 
۱۱۰ - احمدی - ارباب‌زاده - آرش - آزادی - اسلامیه - اقدسیه - امیر - آنتیک - آهن - ایده‌آل - ایده‌آلی - ایران‌یراق - برقعی - بری - بهبهانی - بهرامی - بوستان - پردیس - تجارت - جعفری - جهان - جوادیون - جواهریان - حاتمی - حضرتی - حمید - دربنده - دیانت - رحمتی - رحیمی - رز - رضا - زاد - زمرد - سعادت - سعید - سیدجعفر - شیرازی - شریف - شمس - شناور - شهرابی - شیروانی - صدف - صدقیانی - صفا - صنایع - ظفر - عادلی - عظیمی - علوی - علی کراچیان - غنی‌آبادی - فجر - فرد حسینی - قادری - قدسی - قیصریه - کاشانی - کاشی‌ها - کامیاب - کاووسی - کلاهدوز - کمالی - کمیلیان - کویتی‌ها - کویتی‌های جدید - گل‌ها - لطفی‌پور - مباشر - مسعود - منصور - مهتاش - موقوفه خازن الملک آهنگی- میلاد - ناصر - نصیری - نور - نیکبخت - وحدت - وطن - وین - یکتا

 

بازار و بازارچه  

 
امیر - آهنگران - بزرگ - بین‌الحرمین - پردیس - پرسپولیس - خلیج فارس - خیاط‌ها - دروازه نو - دوبی - رضا - زرگرها - زید - سرپولک - طوسی - عباس‌آباد - قیصریه - کفاش‌ها - کیش - کیلوئی‌ها - لوازم تحریر - مسجد جامع - مسگرها - ملی - نجارها - نوروزخان - نیک

 

مرکز و مجتمع تجاری  

 
احسان - ایران - پوشاک کویتی‌ها - تندیس - توحید - حافظ - خیام - دلشاد - سرپولک - صداقت - قائم - کارآمد - گلستان - محمد - میلاد

 

تیمچه‌ها    

باوفا - توجه - حاجی ابوتراب - فرد -حاجب الدوله

 

دالان‌ها    

سوم - توتون‌فروشان

 

• مسجد جامع بازار تهران یا مسجد جامع تهران

 

 کهن‌سال‌ترین مسجد تهران است که قدیمی‌ترین شبستان آن بیش از هزار سال عمر دارد و به مسجد عتیق نیز معروف است. این اثر در تاریخ ۱۹ آذر سال ۱۳۷۵ شمسی و با شماره ۱۷۹۳ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردیده‌است.

موقعیت جغرافیایی

مسجد جامع بازار در ضلع جنوبی خیابان پانزده خرداد نرسیده به خیابان پامنار قرار دارد. نزدیکترین راه ارتباطی مسجد از خیابان پانزده خرداد و بازار مسجد جامع و کوچه نوروزخان و بازار آن می‌باشد که به علت وجود پله، پله نوروزخان نیز نامیده می‌شود. ادامه این مسیر منتهی می‌شود به درب غربی مسجد جامع که روبروی مدرسه خان محمدیه قرار گرفته و در بزرگ و اصلی ورود به مسجد است و به دلیل وجود مسجد جامع در این مسیر، به بازار مسجد جامع نامیده شد. از طرف بازار آهنگران که بعد از پله نورزخان قرار دارد پس از چند پیچ و خم به کوچه مسجد جامع که به درب شمال شرقی منتهی می‌گردد، می‌توان ادامه مسیر داد. از طرف جنوب شرقی نیز از سمت مدرسه و بازار صندوق سازها و چهل تن به دالان مسجد جامع و درب آن دسترسی می‌باشد؛ بنابراین مسجد جامع دارای سه درِب ورودی غربی، شمال شرقی و جنوب شرقی است.

 

قدمت

از تاریخ دقیق احداث این مسجد اطلاعات دقیقی در دست نیست، اما معماری بخش‌های مختلف آن حاکی از شکل‌گیری تدریجی این بنا در دوره‌های مختلف است. آثاری که در مسجد جامع وجود دارد و به ثبت ملی رسیده، به دوران آل بویه، صفویه و قاجار بازمی‌گردد و با توجه به برگزیده شدن تهران به عنوان پایتخت، بنای مسجد جامع تجدید و توسعه یافته‌است از این رو اثری قدیمی‌تر از قرن سیزدهم هجری قمری در این مسجد به چشم نمی‌خورد، هرچند ممکن است تاریخ بنای این مسجد قبل از قرون یاد شده باشد. احمد مسجد جامعی معتقد است سابقهٔ بعضی از قسمت‌های بنای فعلی مسجد، به دوران آل بویه می‌رسد و نزدیک به هزار سال عمر دارد.

قدیمی‌ترین سند موجود در این رابطه نقشه گیریشمن فرانسوی است که در سال ۱۲۷۵ هجری قمری از تهران تهیه شده است. در نقشه مذکور بنای مسجد جامع تقریباً به همین صورت فعلی آمده است و می‌توان نتیجه گرفت که ۱۳۰ سال پیش [۱۵۸ سال فعلی] همة شبستان‌های فعلی ساخته شده بودند.

 

شبستان ها

مسجد جامع با مساحتی حدود ۴۵۰۰ متر مربع و زیربنایی با مجموع حدود ۲۰ هزار متر مربع دارای حیاطی در حدود ۹۰۰ متر مربع و دارای حوض، سقاخانه و هفت شبستان است که هرکدام به عنوان مساجدی مجزا، ولی داخل یک بافت قرار گرفته و در زبان عموم گاه از آن به عنوان شبستان و گاه به عنوان مسجد نام برده می‌شود که اسامی و جغرافیای آنها به قرار زیر است:

• مسجد آیت‌الله محمدعلی شاه‌آبادی در ضلع جنوبی بافت مسجد جامع، به آن شبستان رفیعی قزوینی آیت‌الله سیدابوالحسن رفیعی قزوینی بهاره و عتیق نیز می‌گویند.
• مسجد زیر گنبد در ضلع جنوبی بافت مسجد جامع، به آن شبستان بزرگ، تابستانی و عتیق نیز می‌گویند.
• مسجد گرمخانه در ضلع جنوبی بافت مسجد جامع، به آن شبستان آیت‌الله شیخ غلامحسین جعفری نیز می‌گویند.
• مسجد چهلستون در ضلع شرقی بافت مسجد جامع.
• مسجد زیرزمین در ضلع شرقی بافت مسجد جامع.
• مسجد آیت‌الله استرآبادی در ضلع شمالی بافت مسجد جامع.
• مسجد کوچک در ضلع جنوبی در خارج از بافت مسجد جامع پس از عبور از دالان مسجد جامع و بعد از آبریزگاه مسجد.

به سه مورد اول مسجد جامع عتیق نیز می‌گویند؛

 

 

 

• مسجد شاه

 یکی از بناهای دوره قاجار است که در منطقه بازار تهران قرار دارد؛ و به عنوان یکی از آثار ملی ایران در تاریخ ۱ مهر ۱۳۶۳ با شمارهٔ ثبت ۱۶۶۷ به ثبت رسیده‌است.

تاریخچه

این مسجد با قدمتی در حدود ۱۸۰ سال از زیباترین مساجد تاریخی تهران است. بانی آن فتحعلی‌شاه قاجار (۱۲۱۲–۱۲۵۰ هـ. ق) بود و از این رو در آغاز آن را مسجد سلطانی می‌نامیدند. بنابر شواهد تاریخی این مسجد دومین مسجد جامع بزرگ تهران بعد از مسجد جامع بازار یا جامع عتیق بود.

بنابر کاشی‌نوشته‌ها و کتیبه‌هایی که در ایوان جنوبی مسجد به جای مانده، زمان تقریبی شروع ساخت آن سال ۱۲۱۲ یا ۱۲۲۴هـ. ق است. در سال ۱۳۰۷هـ. ق به دستور ناصرالدین‌شاه قاجار درِ اصلی در جهت شمال تعمیر و نیز به دستور وی دو مناره در دو طرف گل‌دسته مسجد ساخته شد؛ بنابراین تکمیل‌کننده اصلی آنرا می‌توان ناصرالدین‌شاه قاجار نامید.

مشخصات بنا

این مسجد، بنایی چهار ایوانی است که شبستان‌های اصلی آن در جبهه جنوبی قرار دارد و معماری کلی و نیز پاره‌ای از جزئیات آن از مسجد وکیل شیراز گرفته شده و در طراحی و ساخت آن مانند سایر ابنیه آن زمان هنرمندان شیرازی دست داشته‌اند.

ساختمان این مسجد فضایی‌ست مربعی با تقارن نقطه‌ای و حیاط مرکزی، با چرخشی ملایم نسبت به بافت شهر برای استقرار در امتداد قبله است. ۴ ایوان در وسط ۴ ضلع، گنبدخانه در ضلع جنوبی، ۳ شبستان اصلی در کنج‌ها و حوض مربعی در مرکز حیاط مسجد قرار دارند.

 

مساجد مشابه

مسجد سلطانی تهران همراه با مسجد سلطانی بروجرد و مسجد سلطانی قزوین از ساخته‌های دوران فتحعلی‌شاه قاجار هستند اما مسجد سلطانی بروجرد از دو نمونه دیگر بزرگتر و قدیمی‌تر است.

 

وقایع مهم در مسجد

 

موقعیت مسجد شاه در تهران دوره قاجار در جنوب‌شرقی (جنوب کاخ گلستان) دیده می‌شود
در تاریخ ۲۰ آذر ۱۲۸۴، علاءالدوله دستور به چوب بستن و تحقیر عمومی دو تن از بازاریان به بهانه بالا بودن قیمت قند کرد. حکم فلک حاجی سید هاشم قندی و حاجی سید اسماعیل خان در حیاط مسجد شاه انجام شد که واکنش اعتراضی بازار تهران و آغاز جنبش مشروطه در تهران را به همراه داشت.

حاج‌علی رزم‌آرا، نخست‌وزیر وقت ایران در روز ۱۶ اسفند ۱۳۲۹ در مسجد شاه به ضرب گلوله یکی از اعضای فدائیان اسلام ترور شد.

 

 

بازار بزرگ تهران کجاست؟

بازار بزرگ تهران در منطقه ۱۲ پایتخت در استان تهران قرار دارد و از جنوب به خیابان‌ مولوی، از شرق به خیابان مصطفی خمینی (سیروس)، از شمال به خیابان پانزده خرداد و از غرب به خیابان خیام منتهی می‌شود. چهارراه مولوی، میدان محمدیه و چهارراه سیروس در تقاطع این خیابان‌ها قرار گرفته‌اند.

 

آدرس بازار بزرگ تهران: تهران، میدان پانزده خرداد، بازار بزرگ تهران 

ساعات کاری بازار تهران

بازار تهران روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۸:۳۰ صبح تا ۱۷ باز است؛ هرچند بخش‌های خارجی بازار تا ساعت ۲۰ فعالیت می‌کنند.

در روزهای پنجشنبه‌ مغازه‌های داخل بازار تا ساعت ۱۴ و مغازه‌های بیرون بازار تا ساعت ۱۷ مشغول به کار هستند. بهترین زمان برای بازدید از بازار، ساعات اولیه صبح است که بازار خلوت‌تر است.

بازار تهران در روز جمعه و تعطیلات رسمی بسته است و فقط برخی پاساژها واقع در انتهای خیابان اصلی بازار باز هستند.

 

راه های دسترسی به بازار تهران

 

بهترین وسیله نقلیه برای دسترسی به بازار تهران، مترو است؛ چراکه بازار در محدوده طرح ترافیک قرار دارد و حتی در روزهای تعطیل هم ترافیک سنگینی در این منطقه حکم‌فرما است.

مترو، بهترین وسیله نقلیه برای دسترسی به بازار تهران است.

 

ایستگاه مترو پانزده خرداد، بهترین گزینه است که فاصله چندانی با بازار ندارد و با یک پیاده‌روی کوتاه می‌توانید به آن برسید. برای این منظور باید سوار خط یک متروی تهران (تجریش-کهریزک) شوید یا خط خود را به این خط تغییر دهید.

با این حال، برای رفتن به بازار بزرگ تهران انتخاب‌های دیگری همچون استفاده از ماشین شخصی، اتوبوس و تاکسی نیز پیش روی شما است.

• ماشین شخصی: اگر از ماشین شخصی استفاده می‌کنید، از طریق خیابان‌ خیام، مولوی، پانزده خرداد و مصطفی خمینی می‌توانید خود را به بازار برسانید. برای رفتن با ماشین شخصی به بازار باید مجوز ورود به طرح ترافیک داشته باشید و به‌دلیل نبود پارکینگ، چاره‌ای ندارید جز اینکه در کوچه پس کوچه‌ها جای پارک پیدا کنید.
• تاکسی: تاکسی‌های خطی زیادی از جاهای مختلف شهر مثل میدان انقلاب، فاطمی، آزادی و... به مقصد گلوبندک حرکت می‌کنند که شما را سریع‌تر به محدوده بازار می‌رسانند.
• اتوبوس: اگر از بی‌آرتی پایانه آزادی-خاوران استفاده می‌کنید، باید در ایستگاه چهارراه مولوی پیاده شوید و از این طریق خود را به بازار برسانید.

ماهی یکی از غذاهای لذیذ و خوشمزه است که فواید فراوانی دارد و با روش های متفاوتی پخته می شود. ولی خب همیشه یک مشکلی وجود دارد که خیلی‌ها را از ماهی خوردن منصرف می‌کند؛ این مشکل چیزی نیست جز:

بوی زهم ماهی!

رو‌ش‌های بسیاری برای مزه دار کردن ماهی و از بین بردن بوی بد آن وجود دارد. 

قدم اول : ماهی باید تازه باشد!

در ابتدا قبل از مزه دار کردن ماهی باید بدانیم که ماهی اگر تازه باشد بوی زُهم شدیدی ندارد؛ پس مهم است ماهی که تهیه می‌کنیم تازه باشد. انتخاب ماهی تازه کار سختی نیست اگر بدانیم چه چیزهایی را باید چک کنیم. محکم بودن پولک های ماهی، داشتن خاصیت ارتجاعی، صورتی یا قرمز روشن بودن آبشش‌ها و بوی ملایم نشانه های تازه بودن ماهی می باشد.

 

قدم دوم: مزه دار کردن ماهی

پس از انتخاب ماهی تازه، نوبت به مرحلۀ دوم که طعم دار کردن ماهی است می‌ رسد. در ادامه 10 روش مزه دار کردن (مرینیت) ماهی را به شما می‌گوییم. با این 10 روش مثل یک آشپز حرفه ای، انواع غذا با ماهی را طبخ کنید!

 

1- مزه دار کردن ماهی با زعفران

بهترین روش برای زدودن بوی زهم ماهی، مزه دار کردن آن است. یکی از رایج‌ترین راه‌ها، آغشته کردن ماهی به مخلوطی پودری شامل زعفران، زردچوبه، پودر سیر، نمک و فلفل سیاه، به تنهایی یا به همراه آرد سفید است.

2- مزه دار کردن ماهی با ادویه ماهی و زردچوبه

برای مزه دار کردن گوشت ماهی قبل از سرخ کردن ماهی را در مخلوط آرد، زردچوبه، ادویه‌ی ماهی، نمک و فلفل بغلتانید، سپس آن را در روغن سرخ کنید.

3- مزه دار کردن ماهی با لیمو و پیاز

پس از آنکه ماهی به قطعات دلخواه برای سرخ کردن بریده و تمیز شد، آن را در مخلوط آبلیموی تازه، پیاز خرد شده و نمک و فلفل قرار می‌دهیم. این کار هم ماهی را مزه دار می‌کند، هم بوی بد آن را کاملاً می‌گیرد؛ فقط دقت کنید ماهی حداکثر نیم ساعت در مایه بماند در غیر این صورت ممکن است تلخ شود.

4- مزه دار کردن ماهی با سیر و پیاز

این دو یار دوست داشتنی، درواقع جزو لاینفک بیشتر غذاها هستند. هر دو از نظر طب سنتی گرم و خشک هستند. سیر، کاهش دهنده فشارخون و یک آنتی‌بیوتیک طبیعی است؛  پیاز هم به‌عنوان پایین آورنده قندخون و یک انسولین طبیعی بسیار محبوب است.

شما می‌توانید سیر و پیاز را رنده کنید و ماهی را برای نیم ساعت در مخلوط آن بخوابانید.

 

5- مزه دار کردن ماهی با رزماری

این گیاه خوشبوی مدیترانه‌ای، برای از بین بردن بوی بد و تند ماهی، میگو و مرغ بهترین انتخاب است!

برای نگهداری رزماری تازه، برگ‌های آن را از ساقه جدا کنید و درون دستمال کاغذی گذاشته و بعد در یک کیسه فریزر قرار دهید و داخل یخچال بگذارید.

برای طعم دار کردن ماهی با رزماری، کافیست برگ‌های آن را چیده و روی ماهی بگذارید. اضافه کردن مقداری فلفل سیاه هم به این مرینیت بوی زهم را از ماهی می‌گیرد.

6- مزه دار کردن ماهی با زنجبیل

این ریشه دوست‌ داشتنی گل سر سبد آشپزی سبک هندی و چینی است. زنجبیل علاوه بر خاصیت انرژی‌زایی، کلسترول خون را پایین می‌آورد و به هضم غذا کمک می کند و از همه مهم‌تر اینکه خاصیت ضدسرطانی دارد. ماهی را قبل از پخت به پودر زنجبیل، یا زنجبیل تازۀ خرد شده، آغشته کنید و از طعم و عطر متفاوت آن لذت ببرید.

 
7- مزه دار کردن ماهی با تمر هندی

تمر هندی اصالتا آفریقایی است. این گیاه اولین‌بار در مناطق استوایی قاره آفریقا روییده است. تمرهندی صدها سال پیش به وسیله کشتی به هند منتقل شد و در آنجا پرورش پیدا کرد.

پس از آن، این گیاه در سراسر جهان پخش شد. این روزها شما با سر زدن به بازار، تمرهندی را در دو نوع شور و شیرین پیدا می‌کنید. تمرهندی رسیده و شیرین به عنوان میوه مصرف می‌شود. تمرهندی خاصیت ضد درد و ضد باکتریایی هم دارد و مهم‌تر از همه، منبعی غنی از آنتی اکسیدان است. پس این خوراکی خوشمزه را اصلا دست کم نگیرید و مخصوصا اگر به مواد غذایی ترش علاقه دارید قبل از پخت، ماهی را به تمر هندی آغشته کنید و معجزۀ آن را ببینید.

ناگفته نماند که یکی از غذاهای دریایی بسیار محبوب که با تمبر هندی تهیه می‌شود، قلیه ماهی است. 

8- مزه دار کردن ماهی با گشنیز

این سبزی نه تنها در جنوب ایران بلکه بین اعراب و هندی ها هم یکی از پرمصرف ترین سبزی هاست. در انواع قلیه، برای پر کردن داخل شکم ماهی و در انواع کاری‌ها از این سبزی معطر استفاده می‌شود. این سبزی علاوه بر اینکه خاصیت میکروب‌زدایی دارد ضد نفخ و دل درد هم هست پس خوب است از این سبزی خوشبو در مزه دار کردن ماهی استفاده کنید.

 

9- مزه دار کردن ماهی با سرکه

می توانید قطعات ماهی را در ترکیبی از زعفران، نمک، فلفل سیاه و سرکه قرار دهید و بعد از یک ساعت سرخ کنید و از طعم ترد و لذیذ آن لذت ببرید.

 

10- مزه دار کردن ماهی با شیر و پیاز

برای مزه دار کردن ماهی قبل از سرخ کردن ماهی را فیله کنید و در شیر و پیاز خلالی خرد کرده به مدت ۳ ساعت بخوابانید. سپس در آبکش بریزید، با نمک و فلفل مزه دار کنید، در آرد سوخاری بغلتانید و سرخ کنید.

نکات طلایی طبخ ماهی

1. نحوه آب شدن ماهی یخ زده هم در کیفیت پخت آن بسیار تاثیرگذار است. برای اینکه ماهی هنگام پختن مزه واقعی خود را بدهد و از بوی بد آن خبری نباشد، بهتر است که ماهی را درون شیر یا دلستر قرار داده و  اجازه دهید که یخ آن آب شده و آماده طبخ گردد.
2. حتما ماهی را نیم ساعت قبل از پختن یا سرخ کردن طعم دار کنید؛  زمان بیشتر باعث می شود ماهی طعم واقعی نداشته و بیشتر طعم ادویه جات مورد استفاده را بدهد.
3. برای اینکه ماهی در هنگام پخت ( آب‌ پز) متلاشی نشود، بهتر است مقداری سرکه و نمک در آب جوش بریزید و ماهی را در آن بپزید.
4.  در استفاده از پیاز و سیر جهت طعم دار کردن ماهی بهتر است آب آن را گرفته و ادویه‌جات دیگر را درون آب سیر و پیاز رنده شده ریخته و ماهی را با آن طعم دارد نمائید.
5. برای اینکه ماهی در هنگام سرخ کردن خرد نشود، بهتر است ابتدا قسمت بدون پوست را در روغن سرخ کنید، سپس قسمت پوست ماهی را سرخ کنید تا این اتفاق پیش نیاید.
6. برای پخت ماهی شوریده: ماهی شوریده گوشتی لطیف دارد و بهتر است به صورت شکم پُر یا سرخ‌شده مصرف شود. دقت داشته باشید که برای پر کردن شکم این ماهی، فقط تا قسمت کمر ماهی باز شود.
7. برای این که در هنگام پخت ماهی در فر، پوست ماهی به سینی فر نچسبد، بهتر است ماهی را روی صفحه‌ی سیلیکونی یا سینی تفلون بپزید. یا سینی را چرب کرده و قدری آرد سمولینا یا آرد سوخاری درشت روی سینی بپاشید.
8. برای آن که بوی ماهی از دست زدوده شود بهتر است دست های خود را با محلول سرکه و آب یا آب و نمک بشویید.

شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران

شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران شرکت دولتی زیرمجموعه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است، که در سال ۱۳۶۷ با سرمایه اولیه ۵ میلیارد ریال و با هدف ارائه خدمات پستی، آغاز به فعالیت نمود. این شرکت بیش از ۱۶ هزار نیروی انسانی، ۲۹ هزار نقطه تماس، ۵ هزار مسیر مبادله پستی و جابجایی داشته و روزانه نزدیک ۳ میلیون مرسوله انتقال می‌دهد.

تاریخچه

تاریخچهٔ تشکیلات پستی ایران به دوره هخامنشیان بازمی‌گردد که مجموعه‌ای منظم تحت عنوان چاپار برای برقراری ارتباط و تبادل نامه و پیام‌ها فعالیت می‌کرد. در واقع در ایران باستان، چاپارخانه‌ها یکی از حساس‌ترین تشکیلات اداری هخامنشیان بود. گروه چابک‌سواران با اسب‌های تندرو و در مسافت‌های طولانی، ارتباطی دائمی را میان مرکز و ایالات را برقرار می‌کردند و خبرها و گزارش‌های واصله از گوشه و کنار ممالک را در کوتاه‌ترین زمان به مرکز و از مرکز به دورترین نقاط کشور می‌بردند. ماموران پست طبق اسناد به «انگرئیون» مشهور بودند که برگرفته از دو واژهٔ سفیر و ایزد بوده که به معنای فرستادگان ایزد است، یعنی فرستادگان و حاملان آن سیستم ارتباطی از مرتبه و و جایگاه بالایی برخوردار بودند که نمایندگان و پیام‌رسانان خدا نامیده می‌شدند.

پست در ایران تا پیش از سال ۱۲۵۸ به صورت یک اداره بوده و تمامی امور پستی توسط آن انجام می‌شد تا اینکه ناصرالدین شاه قاجار دستور تأسیس وزارت پست را صادر کرد. کشور ایران در سال ۱۲۶۴ دارای ۷ خط اصلی و پنج خط فرعی پستی بوده است.

با تأسیس اتحادیه پستی جهانی، ایران به عنوان یکی از نخستین کشورهای دنیا به عضویت این اتحادیه درآمد. در دوره امیرکبیر تحولات تازه‌ای در پست کشور رخ داد و پست نوین بنیان‌گذاری شد. در این دوره سرویس‌های پستی منظم بین شهرها ایجاد، تعرفه‌های پستی تعیین و قوانین پستی نیز به تصویب رسید.

در سال ۱۲۸۸ وزارت پست تشکیلاتی نو یافت و با اداره تلگراف ترکیب و وزارت پست و تلگراف نامیده شد. در اواخر سال ۱۳۰۸ با خرید سهام شرکت تلفن، وزارت پست و تلگراف و تلفن شکل گرفت. سپس در سال ۱۳۶۷ شرکت پست با عنوان «شرکت پست جمهوری اسلامی ایران» به عنوان یک شرکت مستقل دولتی تأسیس شد. [۳]

این شرکت در سال ۱۳۹۴ از «شرکت پست جمهوری اسلامی ایران» به «شرکت ملی پست» تغییر ساختار داد تا امکان فعالیت دو اپراتور خصوصی به عنوان اپراتورهای پستی کشور فراهم شود. هدف از تغییرات قانونی و ورود بخش خصوصی به این حوزه، کاهش هزینه‌ها برای شرکت پست بوده است. [۴]

در مرداد ۱۳۹۸ از نشان‌وارهٔ جدید شرکت ملی پست رونمایی شد.[۵][۶][۷] نشان‌وارهٔ قبلی مفهومی از پرنده و پرواز را در ذهن ایجاد می‌کرد اما از نظر شکل ایراداتی داشت از جمله این‌که خطوط آن یکسان نبود و از هم‌گسستی در آن وجود داشت. در نشان‌وارهٔ جدید سعی شده تا مفهوم اصلی حفظ شود و با بالاتر بودن سر پرنده، معنی چابکی بیشتر را نشان دهد.[۸] با وجود این انتقاداتی به تغییر نشان‌وارهٔ پست مطرح شد.

خدمات

• سرویس صاپست
• پست عادی
• پست سفارشی
• پست پیشتاز
• پست ویژه
• صندوق پستی
• بیمه پستی
• پست مستقیم
• IBRS (سرویس پست جواب قبول)
• سرویس پست تبلیغ
• پست دو قبضه - اعلامیه دریافت فرستندگان
• پست تصویری
• پست یافته
• پست صوتی
• پست تلفنی - ۱۹۳
• پست رستانت
• دی‌اچ‌ال
• پست بار
• پست اکسپرس
• صندوق شخصی
• صندوق پست الکترونیک
• سرویس خرید و فروش اینترنتی (cash on delivery)
• بازار الکترونیک پست E-bazaar
• بازار الکترونیک کارت پستال E-card
• پست ویژه با تعهد زمانی توزیع
• سرویس‌های قراردادی
• تهیه طرح و انتشار تمبر و اوراق بهادار پست

ماه حرام

در اسلام، چهار ماه گاه‌شماری هجری قمری از جمله ذیقعده، ذیحجه، محرم و رجب، ماه‌های حرام هستند. در این چهار ماه -به‌جز برای دفاع- جنگ کنار گذاشته می‌شود و دیه افزایش می‌یابد. هدف از این کار، ایجاد امنیت برای افرادی است که می‌خواهند به حج بروند یا تجارت کنند و به سلامت به شهر خود برگردند. این سنت، از قبل از اسلام به جا مانده‌است.

ماه‌های حرام قبل از اسلام
 

در تقویم قمری پیش از اسلام، ماهی به نام نسیء وجود داشت که هر سه سال در گاه‌شماری قمری حضور می‌یافت، و در نتیجه ماه‌ها در زمان مشخصی از سال قرار می‌گرفتند تا ربیع‌الاول در اول بهار قرار گیرد.

 

در قرآن

در سال ۱۰ هجری پس از آمدن آیهٔ ۳۶ و ۳۷ سورهٔ توبه از نسیء نهی می‌شود.

إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِی کتَابِ اللَّهِ یوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ذَلِک الدِّینُ الْقَیمُ فَلَا تَظْلِمُوا فِیهِنَّ أَنْفُسَکمْ وَقَاتِلُوا الْمُشْرِکینَ کافَّةً کمَا یقَاتِلُونَکمْ کافَّةً وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ(۳۶) إِنَّمَا النَّسِیءُ زِیادَةٌ فِی الْکفْرِ یضَلُّ بِهِ الَّذِینَ کفَرُوا یحِلُّونَهُ عَامًا وَیحَرِّمُونَهُ عَامًا لِّیوَاطِئُوا عِدَّةَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ فَیحِلُّوا مَا حَرَّمَ اللَّهُ زُینَ لَهُمْ سُوءُ أَعْمَالِهِمْ وَاللَّهُ لَا یهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرِینَ(۳۷)

یعنی:

همواره، شماره ماه‌ها نزد خدا- از روزی که آسمان‌ها و زمین را آفرید- در کتاب خدا دوازده ماه است؛ از این‌ها، چهار ماه، حرام است. این است دین قیام و پابرجای پربها. پس در این چهار ماه بر خود ستم مکنید و با مشرکان در حال بازدارندگی کامل کشتار کنید، چنان‌که آنان به حال بازدارندگی از گزندتان با شما کشتار می‌کنند؛ و بدانید خدا همواره با پرهیزگاران است. (۳۶) جز این نیست (که) نسی فزونی در کفر است که کافران بدان سبب گمراه می‌شوند؛ آن را یک سال حلال می‌شمارند و یک سال (دیگر) آن را حرام می‌کنند تا با شمارهٔ ماه‌هایی که خدا حرام کرده‌است هماهنگ سازند. پس آنچه را خدا حرام کرده (بر خود) حلال گردانند (و) زشتی اعمالشان برایشان آراسته شده‌است؛ و خدا گروه کافران را هدایت نمی‌کند. (۳۷)

 

افزایش دیه در ماه حرام

بنابر قانون مجازات اسلامی ایران، نرخ دیه (فوت) در ماه‌های حرام، یک سوم افزایش می‌یابد. نرخ دیه در سال ۱۴۰۰ به ۴۸۰ میلیون تومان افزایش یافت و برای ماه‌های حرام در این سال، نرخ دیهٔ کامل، ۶۴۰ میلیون تومان تعیین گردیده‌است.

 

تشدید دیه قتل در ماه‌های حرام

 

از احکام مربوط به این ماه‌ها آن است که دیه قتل تشدید می‌شود و به اندازه دیه قتل در بقیه ماها، به اضافه ثلث (یک سوم) آن است. به بیان دیگر در این ماه‌ها به مقدار ثلث دیه بر دیه قتل در ماه‌های دیگر اضافه می‌شود. امام ره در تحریر می‌فرماید:

«لو ارتکب القتل فی أشهر الحرم: رجب و ذی القعدة و ذی الحجة و المحرم فعلیه الدیة و ثلث‌ من أی الأجناس کان تغلیظا، و کذا لو ارتکبه فی حرم مکة المعظمة، و لا یلحق بها حرم المدینة المنورة و لا سائر المشاهد المشرفة، و لا تغلیظ فی الأطراف و لا فی قتل الأقارب‌»

یعنی:

1- اگر کسی قتل را در ماههای حرام: رجب و ذی القعده و ذی الحجّه و محرم، مرتکب شود، پس بر او  یک دیه و ثلث است‌ از هر جنسی که باشد، به جهت تغلیظ و تشدید.

و همچنین است اگر در حرم مکۀ معظمه مرتکب قتل شود. ولی حرم مدینه منوّره و همچنین بقیه مشاهد مشرفه، به مکّۀ معظمه ملحق نمی‌شود.

2- در اعضاء بدن و همچنین در قتل نزدیکان، تغلیظ وجود ندارد و دیه به جهت آن افزایش نمی‌یابد.

 

دفاع در ماه‌های حرام جایز است

 

علاوه بر تشدید دیه، در این چهار ماه جنگ نیز کنار گذاشته می‌شود. یکی از ثمرات این مقررات، ایجاد و افزایش امنیت عمومی به خصوص برای افرادی است که قصد حج یا عمره رجبیه دارند، می‌باشد.

و اگر کسانی علی رغم ممنوعیت جنگ، در این‌ماه‌ها به آن مبادرت ورزند، در این صورت بر آنانی که مورد هجوم واقع شده‌اند، جنگ دفاعی ممنوعیت ندارد.

زهرا امیرابراهیمی

زهرا امیرابراهیمی (زادهٔ ۱۳۶۰) بازیگر ایرانی است. او در ایران با بازی در سریال نرگس در سال ۱۳۸۵ به شهرت رسید و برای بازی در فیلم عنکبوت مقدس برندهٔ جایزهٔ بهترین بازیگر زن از جشنواره فیلم کن ۲۰۲۲ شد.
 

• زندگی و فعالیت در ایران

او در رشته بازیگری تئاتر از دانشگاه فارغ‌التحصیل شد و کار در سینما را با ساخت فیلم کوتاهی با عنوان خت در سال ۱۳۷۸ آغاز کرد. امیرابراهیمی در عکاسی نیز فعالیت می‌کند. او از سال ۱۳۸۴ عکاسی را به صورت حرفه‌ای ادامه داد و دو نمایشگاه با عنوان دید اول و دید دوم برگزار کرده‌است.

وی با ایفای نقش در مجموعهٔ تلویزیونی کمکم کن (رمضان ۱۳۸۳)، غریبانه (۱۳۸۳) و نرگس (تابستان ۱۳۸۵) در ایران به شهرت رسید. امیرابراهیمی پس از انتشار فیلمی از روابط خصوصی‌اش از ایران مهاجرت کرد و سپس کار حرفه‌ای خود را در فرانسه دنبال کرد. او در سال ۲۰۱۸ برندهٔ جایزهٔ بهترین بازیگر نقش اول زن فیلم خارجی‌زبان از جشنواره بین‌المللی فیلم نیس شد.

 

• پس از خروج از ایران

امیرابراهیمی پیش از ترک ایران در دو فیلم سینمایی سفر به هیدالو و انتظار بازی کرده‌است. او پس از خروج از ایران، در فرانسه سکنی گزید و در تئاتر رؤیای طاهرگان خاموش به همراه شبنم طلوعی به ایفای نقش پرداخت.

 

• مهاجرت و آغاز زندگی جدید

بعد از مهاجرت در سال ۱۳۸۶ شمسی، زهرا در تئاتر ” رویای طاهرگان خاموش ” به کارگردانی شبنم طلوعی به ایفای نقش پرداخت و سپس در فیلم سینمایی ” شیرین ” به کارگردانی عباس کیارستمی بازی کرد! او چند تجربه کوتاه دیگر نیز در عرصه ی بازیگری دارد.

زهرا پس از گفتگو با شبکه بی بی سی فارسی و تکذیب حواشی پیرامون اتفاقات گدشته، به استخدام این شبکه در آمد و همکاری خود را همچون یک گزارشگر آغاز کرد.

 

• جنجال انتشار فیلم خصوصی

 مقاله مربوط به ماجرای «فیلم هم‌آغوشی منتسب به زهرا امیرابراهیمی» در مجلهٔ پلی‌بوی مه ۲۰۰۷. در تصویر نوشته شده‌بود: «انتشار عمدی یک فیلم اروتیک، زندگی خصوصی یک بازیگر زن ایرانی را افشا می‌کند و نقاب از چهرهٔ یک جامعهٔ درگیر تضاد برمی‌دارد.»
زهرا امیرابراهیمی در سال ۱۳۸۵ درگیر انتشار فیلم رابطهٔ جنسی‌اش شد که در آن هم‌آغوشی دختر و پسری جوان را به تصویر می‌کشید. با پخش وسیع این فیلم بر روی اینترنت و سی‌دی‌های خانگی و شبکه‌های اجتماعی، زهرا امیرابراهیمی در سال ۱۳۸۵ با اشاره به نامزدی پیشینِ خود با مردی که در فیلم حضور داشته، به خبرنگار روزنامه گاردین گفته‌بود: «نامزدم را بعد از آن که در رابطه زناشویی مان خیانت کرد ترک کردم، زیرا آدمی هرزه بود.» امیرابراهیمی گفته‌بود: «منکر شباهت‌هایی که هنرپیشه فیلم غیراخلاقی مذکور با من دارد نیستم زیرا با استفاده از امکانات گریم می‌توان فردی را شبیه دیگری ساخت.» و انتساب آنها به خودش را انکار کرد و آن را یک تهمت ناروا و برچسب غیرانسانی نامید.

در گزارش مصاحبه ، گاردین اشاره کرد که «مظنون» اصلی دستگیرشده‌است، و بنا به ادعایِ متهمِ دستگیر شده، زهرا امیرابراهیمی خودش پیشنهاد تهیه و توزیع فیلم را داده بوده‌است، به گفتهٔ مصاحبه گر روزنامه گاردین، در طول این مصاحبه ۴۵ دقیقه ای‌اش این هنرپیشه ایرانی، حجاب کامل داشته و تمام مدت مواظب حفظ آن بوده‌است.

• افشاگری پس از ۱۲ سال

امیرابراهیمی در آذر ۱۳۹۸ پس از ۱۲ سال در گفتگویی تلویزیونی با سینا ولی‌الله در شبکهٔ ام‌بی‌سی پرشیا در رابطه با انتشار فیلم خصوصی خود گفت: ابتدا به دوست‌پسرش که در این فیلم بوده شک کرده بود، اما یکسال بعد از انتشار فیلم، مشخص شده که فیلم را مجید بهرامی پخش کرده‌بوده‌است. او مدعی شد که بهرامی به این اتهام به ۶ ماه و به اتهام کارهای مشابه به ۶ سال حبس محکوم شده‌است اما پس از دوره‌ای چندماهه، از زندان آزاد شده‌است.براساس حکم دادگاه عمومی جزایی تهران به تاریخ اسفند ۱۳۸۶، بهرامی اقرار کرده زمانی که امیرابراهیمی مدتی در منزل خواهر مرد حاضر در فیلم زندگی می‌کرده، در یک مهمانی در آن خانه، بهرامی فایل ویدئو را روی کامپیوتر شخصی امیرابراهیمی پیدا می‌کند، آن را روی یک سی‌دی ذخیره می‌کند و مخفیانه با خود می‌برد.

در مدت بازداشت زهرا امیرابراهیمی، شایعات مختلف و گوناگونی چون خودکشی وی منتشر شد که بعدها این خبرها تکذیب شد! انتشار این فیلم، سبب رفتن زهرا امیرابراهیمی از ایران شد. او به کشور فرانسه مهاجرت کرد.

 

• فرد منتشر کننده ی فیلم ها دستگیر شد

به گزارش خبرگزاری گاردین، نامزد امیرابراهیمی که دستیار تهیه کننده نیز بود، پس از انتشار فیلم ها به کشور ارمنستان فرار کرد! البته وی پس از مدتی دستگیر شد و به ایران بازگردانده شد.

او در نهایت پذیرفت که در این ماجرا، نقش داشته است!

زهرا در این رابطه و در یکی از مصاحبه های خود چنین می گوید: ” به دلیل خیانت نامزدم در روابط زناشویی، روابط ما با یکدیگر بهم خورد! نامزدم من را تهدید به انتقام کرده بود و گفته بود کاری می کنم که دیگر نتوانی سرت را بلند کنی و…”

 

• ترک «سی‌دی رو بشکون» از یاس

یاس در سال ۱۳۸۵ ترانهٔ «سی‌دی رو بشکن» را با خوانندگی مشترک آمین منتشر کرد. این دو خواننده این ترانه را به دنبال انتشار و توزیع فیلم مربوط به امیرابراهیمی خواندند. یاس و آمین در این ترانه افرادی که در پخش کردن این فیلم دخیل بودند را مورد انتقاد قرار دادند و ضمن انتقاد از «سقوط اخلاقی» جامعهٔ ایران، از شنوندگان خود خواستند که سی‌دی مربوط به این فیلم را از بین ببرند. این ترانه مخاطبان بسیار زیادی پیدا کرد و در همان روزهای نخست که در اینترنت قرار گرفت نزدیک به یک میلیون بار دانلود شد و باعث شهرت بیش از پیش یاس شد.

این آهنگ خیلی اثرات خوبی داشت. در واقع کاری که من با این آهنگ انجام دادم، نیروی‌انتظامی نتوانست انجام دهد. پلیس دنبال این بود که این سی‌دی از اجتماع جمع شود و من با خواندن آن آهنگ تلاش کردم در این مسیر گام بردارم که فکر می‌کنم موفق عمل کردم.

• جوایز

او برای بازی در فیلم تریلر عنکبوت مقدس (۲۰۲۲) برندهٔ جایزهٔ بهترین بازیگر زن از جشنواره فیلم کن ۲۰۲۲ شد تا به اولین زن ایرانی برنده این جایزه تبدیل شود.

 

 

• فیلم های زهرا امیرابراهیمی

• سال ۲۰۱۹ میلادی ؛ فیلم ” فردا آزادیم ” به کارگردانی علی پوریوسفی
• سال ۲۰۱۷ میلادی ؛ فیلم ” تابوی تهران ” به کارگردانی علی سوزنده
• سال ۲۰۱۶ میلادی ؛ فیلم ” مهریه و دموکراسی “
• سال ۲۰۰۸ میلادی ؛ فیلم ” شیرین ” به کارگردانی عباس کیارستمی
• سال ۱۳۸۵ شمسی  ؛ سریال تلویزیونی ” نرگس ” به کارگردانی سیروس مقدم
• سال ۱۳۸۴ شمسی  ؛ فیلم  ” سفر به هیدالو ” به کارگردانی مجتبی راعی
• سال ۱۳۸۳ شمسی  ؛ سریال تلویزیونی ” غریبانه ” به کارگردانی قاسم جعفری
• سال ۱۳۸۳ شمسی  ؛ سریال تلویزیونی ” کمکم کن ” به کارگردانی قاسم جعفری
• سال ۱۳۸۳ شمسی  ؛ فیلم ” ندر ” به کارگردانی مهرداد خوشبخت
• سال ۱۳۷۹ شمسی  ؛ فیلم ” انتظار ” به کارگردانی محمد نوری زاد

 

 

نام فیلم : چریکه تارا 

سال تولید :  ۱۳۵۸

کارگردان : بهرام بیضایی 

توضیحات : در این فیلم سوسن تسلیمی ایفای نقش نموده‌است. این فیلم در سال ۱۳۵۹ در جشنواره فلم کن به نمایش درآمد ولی از نمایش آن در ایران به‌دلیل عدم همخوانی حجاب سوسن تسلیمی در فیلم با استاندارهای حجاب اسلامی در حکومت نوپای جمهوری اسلامی ممانعت به عمل آمد. / نسخه سینمایی تئاتری به همین نام از بهرام بیضایی. این فیلم به دلیل خودداری کارگردان در نمایش پوشش حجاب برای زنان فیلم هرگز اکران عمومی نشد.

 

نام فیلم : مستند تازه‌نفس‌ها

سال تولید : ۱۳۵۸ 

کارگردان : کیانوش عیاری

 

 

نام فیلم : زنده‌باد… 

سال تولید : ۱۳۵۸

کارگردان : خسرو سینایی  

 

 

 

نام فیلم : مسافر شب 

سال تولید : ۱۳۵۹

کارگردان :  منصور تهرانی 

      

 

نام فیلم :  گفت هرسه نفرشان

سال تولید :  ۱۳۵۹

کارگردان :  غلامعلی عرفان 

       

 

نام فیلم  : آقای هیروگلیف

سال تولید  : ۱۳۵۹

کارگردان  : غلامعلی عرفان

 

 

 

نام فیلم : انفجار

سال تولید :  ۱۳۵۹

کارگردان :  ساموئل خاچیکیان 

        

 

نام فیلم :  میراث من جنون

سال تولید : ۱۳۶۰

کارگردان :  مهدی فخیم‌زاده

 

         

 

نام فیلم :  بند

سال تولید : ۱۳۶۰

کارگردان :  غلامحسین طاهری

            

 

نام فیلم :  خط قرمز

سال تولید : ۱۳۶۰

کارگردان :  مسعود کیمیایی 

توضیحات :  نخستین فیلم کارگردان پس از انقلاب ۱۳۵۷/ این فیلم نیز به دلیل بدحجابی بازیگران مجوز اکران عمومی دریافت نکرد، اگرچه در نخستین جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۶۰ به نمایش درآمده بود.

          

 

 

نام فیلم : مرگ یزدگرد

سال تولید : ۱۳۶۰ 

کارگردان : بهرام بیضایی 

توضیحات : در سال ۱۳۵۸ برای شبکه ۱ سیما ساخته شد، اما هنگام پخش با قوانین جدید روبرو گردید. این فیلم نیز در سال ۱۳۶۱ در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد ولی اجازه اکران عمومی نیافت. علاوه بر پوشش بازیگران، اشکالات محتوایی به نمایشنامه آن نیز در این توقیف مؤثر بوده‌است.
          

 

نام فیلم : جایزه

سال تولید : ۱۳۶۱

کارگردان : علیرضا داودنژاد 

 

    

 

نام فیلم :  سفیر

سال تولید : ۱۳۶۱ 

کارگردان :  فریبرز صالح 

 

    

 

نام فیلم : برزخی‌ها

سال تولید : ۱۳۶۱

کارگردان : ایرج قادری

 

 

نام فیلم :  حاجی واشینگتن

سال تولید :  ۱۳۶۱

کارگردان : علی حاتمی  

توضیحات :  این فیلم بعدها در اواخر دهه ۷۰ در سینماها به نمایش درآمد.

   
       

 

نام فیلم : صف

سال تولید : ۱۳۶۳

کارگردان : علی اصغر عسگریان

          

 

نام فیلم  : جعفرخان از فرنگ برگشته

سال تولید : ۱۳۶۶

کارگردان : علی حاتمی

توضیحات : دو کارگردان

 
            

 

نام فیلم : باشو، غریبه کوچک

سال تولید :  ۱۳۶۴ (۱۳۶۵) 

کارگردان  :  بهرام بیضایی  

توضیحات : پس از چند سال توقیف، نخستین بار در ۲۳ بهمن ۱۳۶۸ به نمایش عمومی درآمد.

 

نام فیلم : باد سرخ

سال تولید : ۱۳۶۷

کارگردان : جمشید ملک‌پور 

         

 

نام فیلم : مشق شب

سال تولید :  ۱۳۶۷ 

کارگردان : عباس کیارستمی

        

 

نام فیلم : در مسلخ عشق

سال تولید : ۱۳۶۹

کارگردان : کمال تبریزی 

توضیحات  : به دلیل ملاحظاتی در مورد جنگ ایران و عراق

 

 

 

نام فیلم : شب‌های زاینده‌رود

سال تولید :  ۱۳۶۹

کارگردان :  محسن مخملباف

توضیحات  : به اتهام القای سرخوردگی ایثارگران، روابط آزاد جنسی و بی‌ثمری انقلاب

 

 

نام فیلم : نوبت عاشقی

سال تولید : ۱۳۶۹ 

کارگردان : محسن مخملباف

توضیحات  : به اتهام ترویج سوسیالیسم جنسی / با اینکه در جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۶۹ شرکت داشت، توقیف شد و هرگز به نمایش عمومی در نیامد.

 

 

 

نام فیلم : ناصرالدین‌شاه آکتور سینما

سال تولید : ۱۳۷۰

کارگردان : محسن مخملباف 
      

 

 

نام فیلم : بانو 

سال تولید : ۱۳۷۰ 

کارگردان : داریوش مهرجویی

توضیحات : به دستور مستقیم فخرالدین انوار، معاون سینمایی وقت و طبق نظر شورای پروانهٔ نمایش، به دلیل «توهین به انسان و مردم» توقیف شد.[۴] پس از تحولات خرداد ۷۶، رفع توقیف شد و از ۲۲ مهر ۱۳۷۷در تهران اکران شد.

 

 

 

نام فیلم : آشیانه 

سال تولید :  ۱۳۷۲

کارگردان : اسماعیل براری

توضیحات  : دومین فیلم سینمایی کارگردان و محصول شبکه دوم تلویزیون ایران است که در سال۱۳۷۰ به دلیل سوژه عشق، مهر توقیف خورد و قبل از نمایش آرشیو شد.

 

 

 

نام فیلم : آدم‌برفی

سال تولید : ۱۳۷۳ 

کارگردان : داود میرباقری

توضیحات : این فیلم به مدت سه سال توقیف بود و در سال ۱۳۷۶ اکران شد.

 

 

نام فیلم : دیدار

سال تولید : ۱۳۷۳ 

کارگردان :  محمدرضا هنرمند 

 

 

 

نام فیلم : خلع سلاح 

سال تولید : ۱۳۷۳

کارگردان : علیرضا داوودنژاد

       

 

نام فیلم : تحفه هند

سال تولید : ۱۳۷۴

کارگردان : محمدرضا زهتابی  

       

 

نام فیلم : دایره

سال تولید : ۱۳۷۸

کارگردان : جعفر پناهی

توضیحات  : به اتهام سیاه‌نمایی / به عنوان بهترین فیلم جشن خانه سینما در سال ۱۳۸۰ انتخاب شد ∗ اما هرگز در ایران به اکران عمومی درنیامد.

 

 

 

نام فیلم : دختران خورشید

سال تولید : ۱۳۷۸

کارگردان :  مریم شهریار  

        

 

 

نام فیلم : نیمه پنهان  

سال تولید : ۱۳۷۹

کارگردان :  تهمینه میلانی

توضیحات :  کارگردان از سوی قوه قضائیه بازداشت شد

 

 

 

نام فیلم : سفره ایرانی 

سال تولید : ۱۳۷۹

کارگردان : کیانوش عیاری 

       

 

نام فیلم : کویر مرگ

سال تولید : ۱۳۸۰

کارگردان : اسماعیل براری 

توضیحات :  به گفته کارگردان آن، مراحل آغازین و پیش از پروانه ساخت آن ده سال به درازا کشیده و ماجرای عجیب حمایت شهید آوینی از فیلم‌نامه در برابر مخالفت حوزه هنری که اندکی قبل از کشته‌شدن تا پای استعفای او پیش رفته، و سرانجام در سال ۱۳۸۰ تولید، و به‌دنبال جنجال رد و سپس پذیرش و نمایش نابهنگام آن در جشنواره فیلم فجر همان سال منجر به تصمیم متفاوت شورای صدور پروانه نمایش مبنی بر اضافه‌شدن ۷ دقیقه به فیلم شد که با خودداری کارگردان در محاق توقیف قرار گرفت.

 

 

 

نام فیلم : مه‌بانو

سال تولید : ۱۳۸۰

کارگردان : مجید بهشتی

توضیحات : براساس رمان بافته‌های رنج نوشته علیمحمد افغانی، ساخته شد و در سال ۱۳۸۰پروانه اکران دریافت کرد؛ ولی صدا وسیما تهیه‌کننده اثر از اکران فیلم خودداری کرد.

 

 

 

نام فیلم : ده 

سال تولید  : ۱۳۸۰

کارگردان  :  عباس کیارستمی

توضیحات : در چهار اپیزود از فیلم ده طبق قوانین نظارت مواردی از جمله بی‌حجابی یا بیان یک جمله وجود دارد که در صورت حذف آن‌ها پروانه نمایش عمومی فیلم صادر می‌شد. اما این تعدیل که در حد چهار، پنج دقیقه است با واکنش عباس کیارستمی، کارگردان فیلم، روبرو شد.

 

 

 

نام فیلم : خانه‌ای روی آب

سال تولید : ۱۳۸۰

کارگردان : بهمن فرمان‌آرا

           

نام فیلم : رأی مخفی

سال تولید : ۱۳۸۰

کارگردان :  بابک پیامی

     

     

 

نام فیلم : رأی باز 

سال تولید : ۱۳۸۱

کارگردان : مهدی نوربخش

توضیحات  : در جشنواره بیست و دوم فیلم فجر به نمایش درآمد، فیلم مجوز نمایش در محیط‌های فرهنگی را هم دارد، اما مجوز نمایش عمومی با عنوان پایین‌بودن کیفیت تصویری صادر نشده‌است. البته این دلایل در حالی عنوان می‌شود که بر اساس گفته مهدی نوربخش به نظر می‌رسد بیشتر مضمون فیلم مانع صدور مجوز است.

 

 

 

نام فیلم : ابجد

سال تولید :  ۱۳۸۱

کارگردان : ابوالفضل جلیلی 

توضیحات  : ابجد را تلویزیون ایران تولید کرده و خودش هم از نمایش عمومی آن جلوگیری کرده‌است.

 

 

 

نام فیلم : ناف

سال تولید :  محمد شیروانی

کارگردان : محمد شیروانی

توضیحات  : در اردیبهشت ۱۳۹۴ در اقدامی اعتراضی فیلم‌ را در سایت خود به حراج گذاشت.

 

 

 

نام فیلم : سکوت میان دو فکر

سال تولید : ۱۳۸۲

کارگردان : بابک پیامی 

      

 

نام فیلم : مارمولک

سال تولید : ۱۳۸۲

کارگردان : کمال تبریزی

 
         

 

نام فیلم : خواب تلخ

سال تولید :  ۱۳۸۲ 

کارگردان : محسن امیریوسفی

توضیحات  : این فیلم با اینکه موفق به دریافت پروانه نمایش شد، تنها اکران محدودی در شهر محل فیلم‌برداری داشت، و پس از آن به دلیل مضمون جنجال‌برانگیزش توقیف شد. این فیلم در تاریخ ۲ آذر ۱۳۹۴ در سینماهای بخش هنر و تجربه ایران اکران شد.

 

 

نام فیلم : جزیره آهنی

سال تولید : ۱۳۸۲

کارگردان : محمد رسول‌اف

توضیحات : با کسب پروانه ساخت تولید شد و پس از پایان یافتن مراحل تولید، ابتدا برای حضور در جشنواره کن مجوز نمایش بین‌المللی را به دست آورد و سپس اواسط تابستان ۸۴ پروانه نمایش عمومی کسب کرد. اما نمایش فیلم در تهران، حتی در حد نمایش خصوصی هم با مشکلاتی روبروست که کارگردان فیلم، آن را ناشی از اعمال نظر فارابی به عنوان یکی از صاحبان حقوق فیلم می‌داند.

 

 

 

نام فیلم : طلای سرخ

سال تولید : ۱۳۸۲

کارگردان : جعفر پناهی

توضیحات : به اتهام سیاه‌نمایی / فیلم از نگاه مسئولان اداره نظارت در سال ۸۲، مشکل مضمونی نداشته‌است. شورای صدور پروانه نمایش، دادن پروانه را به حذف حدود سه دقیقه از فیلم مشروط کرده که پذیرفته‌نشدن این شرط از سوی جعفر پناهی، کارگردان، طلای سرخ را در میان فیلم‌هایی که امکان نمایش عمومی ندارند قرار داده‌است.

 

 

نام فیلم : وقت چیدن گردوها

سال تولید : ۱۳۸۲

کارگردان : ایرج امامی

            

 

نام فیلم : به رنگ ارغوان 

سال تولید :  ۱۳۸۳ 

کارگردان :ابراهیم حاتمی‌کیا 

توضیحات : به دلیل شکایت وزارت اطلاعات، در برنامه جشنواره فجر سال ۱۳۸۳ خارج شد∗، و پس از ۵ سال توقیف در جشنواره فجر سال ۱۳۸۸ شرکت کرد و پس از آن به اکران عمومی درآمد.

 

 

نام فیلم : آفساید

سال تولید : ۱۳۸۴ 

کارگردان : جعفر پناهی

توضیحات : این فیلم با اینکه در سال ۱۳۸۴ در جشنواره فجر شرکت کرد، اما به دلیل سوژه حساسیت‌برانگیز آن یعنی زیرسوال بردن ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاه‌ها، موفق به دریافت پروانه نمایش نشد و از اکران دور ماند.

 

 

 

نام فیلم : چند کیلو خرما برای مراسم تدفین

سال تولید :  ۱۳۸۴

کارگردان  : سامان سالور
         

 

 

نام فیلم : عصر جمعه 

سال تولید : ١٣٨٤

کارگردان : مونا زندی حقیقی

توضیحات : پس از ۱۵ سال و در شهریور ۱۳۹۹ در نمایش خانگی منتشر شد 
           

 

نام فیلم : سفر به هیدالو

سال تولید : ۱۳۸۴

کارگردان : مجتبی راعی
  

      

 

نام فیلم : نسل جادویی

سال تولید : ۱۳۸۴

کارگردان : ایرج کریمی

توضیحات : به دلیل نوعی نگاه نامتعارف به «قدرت‌های جادویی» جوانان نسل سوم توقیف شد و سرانجام در سال ۱۳۸۸ در شبکه‌ی نمایش خانگی و توسط مؤسسه قرن ۲۱ به انتشار رسید.

 

 

 

نام فیلم : فصل ممنوعه

سال تولید : ۱۳۸۴

کارگردان : فریبرز کامکاری 
      

 

نام فیلم : کارگران مشغول کارند

سال تولید : ۱۳۸۴

کارگردان : مانی حقیقی  

        

 

نام فیلم : نیوه‌مانگ

سال تولید : ۱۳۸۵

کارگردان : بهمن قبادی

      

 

 

نام فیلم : آبادان 

سال تولید : ۱۳۸۵ 

کارگردان : مانی حقیقی 

توضیحات : اداره نظارت و ارزشیابی در آن دوره این‌طور تشخیص داد که پس از صدور مجوز، فیلم در نمایش عمومی با واکنش‌هایی دردسرساز روبرو خواهد شد. بخش‌هایی از فیلم که در شهرک وزارت دفاع می‌گذرد بیش از سایر بخش‌ها مانع صدور مجوز شده‌است.

 

 

 

نام فیلم : نقاب

سال تولید : ۱۳۸۶

کارگردان : کاظم راست‌گفتار 
         

 

 

نام فیلم : آفساید

سال تولید : ۱۳۸۶

کارگردان : جعفر پناهی

توضیحات : کارگردان به دلیل ساخت این فیلم ممنوع الکار شد

 

 

نام فیلم : سنتوری    

سال تولید : ۱۳۸۶

کارگردان : داریوش مهرجویی 

 

نام فیلم : صد سال به این سال‌ها

سال تولید : ۱۳۸۶ 

کارگردان : سامان مقدم

توضیحات :  با وجود داشتن مجوز اکران، همچنان در محاق توقیف به سر می‌برد[۶]

 

 

نام فیلم : تسویه‌حساب

سال تولید : ۱۳۸۶    

کارگردان : تهمینه میلانی
    

 

نام فیلم : شکارچی

سال تولید : ۱۳۸۷

کارگردان : رفیع پیتز
           

 

نام فیلم : دویدن در میان ابرها 

سال تولید  : ۱۳۸۷ 

کارگردان : امین فرج‌پور

توضیحات : این فیلم که در جشنواره فجر سال ۱۳۸۸ جایزه فیلم‌نامه و کارگردانی را در آثار اول به دست آورد و بعدتر نیز در کارلووی واری، جشنواره هامبورگ و فستیوال وزول جوایز زیادی به دست آورد از آن سال به این سو نتوانسته مجوز اکران بگیرد و به بهانه‌های زیادی از جمله سیاه‌نمایی روی پرده نیامده است. دویدن در میان ابرها حتی مجوز نمایش در گروه هنر و تجربه و نمایش ویدیوئی نیز نداشته‌است.

 

 

نام فیلم : ترانه تنهایی تهران

سال تولید : ۱۳۸۷

کارگردان : سامان سالور
            

 

نام فیلم : خستگی

سال تولید : ۱۳۸۷

کارگردان : بهمن معتمدیان 
        

 

 

نام فیلم : باد ما را خواهد برد

سال تولید : ۱۳۸۸ 

کارگردان : عباس کیارستمی

توضیحات : با وجود دریافت پروانه نمایش هرگز امکان اکران عمومی را پیدا نکرد.

 

 

نام فیلم : زمهریر 

سال تولید : ۱۳۸۸ 

کارگردان : علی روئین‌تن
        

 

نام فیلم : کسی از گربه‌های ایرانی خبر نداره

سال تولید : ۱۳۸۸ 

کارگردان : بهمن قباد
           

 

نام فیلم : زیر آب  

سال تولید : ۱۳۸۸

کارگردان : سپیده فارسی 

 

 

نام فیلم : به امید دیدار 

سال تولید : ۱۳۸۹ 

کارگردان : محمد رسول‌اف 
      

 

نام فیلم : اوریون (فیلم)

سال تولید : ۱۳۸۹

کارگردان : علی زمانی عصمتی 

  

 

نام فیلم : نزدیک‌تر از آشنا

سال تولید : ۱۳۸۹

کارگردان : رضا سرکانیان
          

 

 

نام فیلم : گزارش یک جشن

سال تولید :  ۱۳۸۹ 

کارگردان : ابراهیم حاتمی‌کیا

توضیحات : با موضوع حوادث انتخابات سال ۱۳۸۸ / با اینکه در جشنواره فجر سال ۸۹ شرکت داشت، ولی بعد از آن توسط سازمان سینمایی توقیف شد و هیچگاه در سینماها اکران نشد و حتی نمایش ویدیوئی نیز نداشته‌است.

 

 

نام فیلم : پریناز 

سال تولید :  ۱۳۸۹

کارگردان : بهرام بهرامیان

توضیحات  : دلیل توقیف کاراکتر اصلی فیلم با بازی فاطمه معتمدآریا بود. شورای پروانه نمایش دولت دهم، نمایش چهره زن مؤمن و متدین که دارای وسواس‌های فکری و اختلالات شخصیتی است را رد کرد و اعلام کرده بود چنین تصویری امکان نمایش در سینماها را ندارد. این فیلم سرانجام با تغییرات و حذفیات بخش‌هایی از آن در شهریور ۱۳۹۶ در گروه هنر و تجربه اکران شد.

 

 

 

نام فیلم : خیابان‌های آرام

سال تولید : ۱۳۸۹

کارگردان : کمال تبریزی
           

 

 

نام فیلم : خانه پدری

سال تولید : ۱۳۸۹ 

کارگردان : کیانوش عیاری

توضیحات : به گفتهٔ سید ضیاءالدین دری در سال ۱۳۹۲ مشکل آن حل شده بود اما با نظر حجت‌الله ایوبی این فیلم به توقیفی‌ها پیوست. علی احمدزاده نیز طی اظهارنظری جنجالی، اعمال سلیقه دختر حجت‌الله‌ایوبی را احتمالاً ریشه‌دار در کودکی دختر او دانست. / این فیلم پس از ۳ سال توقیف در جشنواره فجر ۳۲ در سال ۱۳۹۲ و روزهای چهارم و پنجم دی‌ماه ۱۳۹۳ در سینماهای هنر و تجربه در پردیس سینمایی کوروش به نمایش درآمد اما پس از آن نمایش فیلم متوقف شد و هرگز اکران گسترده نشد.

 

 

 

نام فیلم : زندگی خصوصی  

سال تولید : ۱۳۹۰

کارگردان : محمدحسین فرح‌بخش

توضیحات : پخش به صورت قاچاق

 

 

نام فیلم : خرس

سال تولید : ۱۳۹۰  

کارگردان : خسرو معصومی

توضیحات :  پخش به صورت قاچاق در سال 1399

 

     

نام فیلم : آینه شمعدون

سال تولید : ۱۳۹۱

کارگردان : بهرام بهرامیان 

توضیحات : این فیلم در میانه فیلمبرداری به علت مغایرت فیلمنامه با فیلمنامه مصوب وزارت ارشاد از سوی معاونت نظارت ارزشیابی توقیف شد.

 

 

نام فیلم  :  یک خانواده محترم

سال تولید :  ۱۳۹۱ 

کارگردان  : مسعود بخشی

توضیحات  :  پخش به صورت قاچاق
           

 

نام فیلم : این یک رویاست

سال تولید : ۱۳۹۱ 

کارگردان : محمود غفاری    

 

 

نام فیلم : رستاخیز

سال تولید : ۱۳۹۱ 

کارگردان  : احمدرضا درویش 

توضیحات  : همان سال ۹۱ بر روی پرده سینما رفت ولی پس از گذشت دقایقی از پخش آن به دلیل نمایش چهره حضرت عباس و افراد بنی هاشم برخی مراجع و علمای شیعه اعتراض کردند و توقیف اکران شد. در مهر ۹۸ یک شخص در یوتیوب فیلم رستاخیز را با نام القربان با دوبله عربی به اشتراک گذاشت که حاشیه‌های زیادی برای فیلم ایجاد کرد

 

 

 

نام فیلم : آشغال‌های دوست‌داشتنی

سال تولید : ۱۳۹۱

کارگردان : محسن امیریوسفی 

توضیحات  : به دلیل موضوع فیلم که در مورد حوادث سال ۱۳۸۸ است به مدت ۶ سال توقیف بود و سرانجام در زمستان ۱۳۹۷ اکران شد.

 

نام فیلم :  گشت ارشاد

سال تولید : ۱۳۹۱

کارگردان : سعید سهیلی
        

 

نام فیلم : ​زندگی خصوصی

سال تولید : ۱۳۹۱

کارگردان : محمدحسین فرح‌بخش
        

 

نام فیلم : شیفتگی

سال تولید :  ۱۳۹۲

کارگردان : علی زمانی عصمتی
        

 

 

نام فیلم :  عصبانی نیستم! 

سال تولید :  ۱۳۹۲ 

کارگردان  : رضا درمیشیان 

توضیحات : به دلیل موضوع فیلم که در مورد حوادث سال ۱۳۸۸ است توقیف شد و بعد از ۶ سال در اردیبهشت ۱۳۹۷ اکران شد.

 

 

نام فیلم : مثلث واژگون 

سال تولید : ۱۳۹۲

کارگردان : حسین رجبیان 

توضیحات : به اتهام سیاه‌نمایی و ارائه برداشت شخصی از مسائل موجود و عدم وجود حجاب نسبی بازیگر زن در برخی صحنه‌ها. متریال و باند بین‌الملل صدای این فیلم پس از تدوین توسط نیروهای امنیتی ایران توقیف و کارگردانش برای مجموع فعالیت غیرمجاز هنری اش و تبلیغ علیه نظام به شش سال زندان محکوم شد. / پس از دستگیری کارگردان توسط نیروهای امنیتی ایران و سرانجام حکم شش سال زندان برای سازنده‌اش در ایران هرگز به نمایش در نیامد. مثلث واژگون برای اولین بار توسط دو کارگردان که هرگز نامشان فاش نشد و نیروهای امنیتی ایران بازبینی شد و متریال فیلم تاکنون به سازنده‌اش بازگردانده نشده‌است. به عناوین مختلف از این فیلم ۳۴ دقیقه کاسته شد. سر انجام حسین رجبیان در اعتراض به حکم شش سال زندانش نسخه ۹۰ دقیقه‌ایی با کیفیت متوسط موجود فیلم را به صورت آنلاین در یوتیوب انتشار داد.

 

 

 

نام فیلم : مهمونی کامی

سال تولید : ۱۳۹۲

کارگردان : علی احمدزاده

توضیحات  : به دلیل آنچه از سوی مسئولان بدحجابی بازیگران زن خوانده می‌شود توقیف شد.

 

 

 

نام فیلم : پرده بسته

سال تولید  : ۱۳۹۲ 

کارگردان  : جعفر پناهی 
  

    

 

نام فیلم :  دستنوشته‌ها نمی‌سوزند

سال تولید  : ۱۳۹۲

کارگردان  : محمد رسول‌اف 
         

 

 

نام فیلم : تاکسی

سال تولید : ۱۳۹۳    

کارگردان : جعفر پناهی 

 
       

 

نام فیلم : منشی مخصوص من 

سال تولید : ۱۳۹۳

کارگردان : صالح دلدم

توضیحات : علی‌رغم دریافت پروانه نمایش توقیف شد.
حاشیه‌های به وجود آمده توسط مسئولان سازمان سینمایی برای این فیلم در دوره ریاست حجت‌الله ایوبی در نهایت منجر به سکته قلبی و عمل جراحی قلب صالح دلدم گردید. / این فیلم در اواخر دولت احمدی‌نژاد پروانه ساخت گرفت اما پروسه تولید و دریافت پروانه نمایش آن با دولت حسن روحانی همزمان شد و در دوره وزارت ارشاد علی جنتی و ریاست حجت‌الله ایوبی بر سازمان سینمایی توقیف گردید. حاشیه‌های به وجود آمده برای این فیلم نهایت منجر به سکته قلبی و عمل جراحی قلب صالح دلدم در سن سی سالگی شد.

 

 

 

نام فیلم :  نوشتن بر شهر

سال تولید :  ۱۳۹۴

کارگردان  :  کیوان کریمی 

توضیحات  :  به دلیل ساخت این فیلم مدتی را در زندان اوین گذراندند.پ

 

 

نام فیلم : پنجاه کیلو آلبالو 

سال تولید : مانی حقیقی

کارگردان : ۱۳۹۵    

توضیحات :  پخش کامل با کیفیت پرده‌ایی و پخش شرکتی با ممیزی

 

نام فیلم : کاناپه

سال تولید : ۱۳۹۵ 

کارگردان :  کیانوش عیاری

 

        

 

نام فیلم : ارادتمند؛ نازنین بهاره تینا 

سال تولید : ۱۳۹۵ 

کارگردان : عبدالرضا کاهانی 

 

      

نام فیلم : لرد (فیلم) 

سال تولید :  ۱۳۹۵

کارگردان : محمد رسول‌اف  

    

 

نام فیلم  :  رحمان ۱۴۰۰

سال تولید  :  ۱۳۹۷ 

کارگردان  :  منوچهر هادی

توضیحات      :   در نوروز ۱۳۹۸ اکران شد و توانست رکورد بیشترین حضور تماشاگر در یک روز و بیشترین فروش روزانه را بشکند؛ ولی پس از حدود ۲۰ روز به دلیل اکران نسخه بدون مجوز در برخی سینماها توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی توقیف شد،این فیلم در تاریخ ۱۶ اسفند ۹۸ در شبکه نمایش خانگی پخش شد.

 

نام فیلم :   سه‌رخ 

سال تولید :  ۱۳۹۷

کارگردان  :  جعفر پناهی

توضیحات   :   آفرینش بین دو سطح    ۱۳۹۸    حسین رجبیان    این فیلم پس از آزادی مشروط حسین رجبیان از زندان اوین در سال ۱۳۹۸ درست زمانی که وی در ممنوعیت کامل هنری به سر می‌برد تولید شده‌است. فیلمنامه این فیلم توسط وی در دوران محکومیتش به عنوان زندانی سیاسی در زندان اوین نوشته شده است و تاکنون در هیچ جا به نمایش عمومی در نیامده است. زیرا وی برای ساخت این فیلم از هیچ نهاد ناظر حکومتی درخواست مجوز ساخت و پخش نکرده ‌است. این فیلم توسط حسین رجبیان در راستای اعتراض مردمی ایران که از آبان ۱۳۹۸ به اوج خود رسید در بهمن ۱۳۹۸ برای مبارزه با سانسور و اعتراض به وضعیت عمومی کشور و همراهی و همدلی با مردم معترض به‌صورت کاملاً رایگان در اینترنت منتشر شد.